Γενική Περιγραφή : Είναι σκύλος ρωμαλέος, με καλή σωματική διάπλαση που την χαρακτηρίζει ο ισχυρός σκελετός και η καλή μυϊκή κάλυψη, ικανός να κινείται όλη μέρα κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, σε δύσβατες περιοχές και με τις ελάχιστες απαιτήσεις σε τροφή και ν’ αντιμετωπίζει τα αγρίμια που απειλούν τα κοπάδια, είτε με καταδίωξή τους, είτε με συμπλοκή σώμα προς σώμα. Ο τυπικός βηματισμός είναι ο βραχύς τροχασμός. Η κίνησή του πρέπει να είναι άνετη και σταθερή στον τροχασμό, ικανή να επιταχυνθεί σε καλπασμό, με δυνατότητα ελιγμών. Στο βάδισμα ο σκύλος κρατά χαμηλά το κεφάλι. Η παρουσία του στο κοπάδι δεν ενοχλεί τα ζώα με τα οποία αναπτύσσει σχέσεις αρμονικής συμβίωσης και ένστικτο προστασίας, το οποίο εκδηλώνει έντονα με απωθητικές ενέργειες στην παρουσία οποιουδήποτε εισβολές στον ζωτικό του χώρο. Τα άτομα της φυλής εμφανίζουν καλή υγεία, μακροβιότητα, αργή ωρίμανση και έντονο σεξουαλικό διμορφισμό, με εμφανή έκφραση στα ανατομικά χαρακτηριστικά. Τα θηλυκά είναι πολύπλοκα και εμφανίζουν καλό μητρικό ένστικτο. Η προέλευσή του είναι οι αρχαιοελληνικοί Ποιμενικοί Μολοσσικοί σκύλοι έτσι όπως αυτοί εξελίχθηκαν δια μέσου των αιώνων σε ένα γενετικό κράμα με άλλους ποιμενικούς ορεινούς σκύλους της χώρας μας. Σήμερα εμφανίζεται σαν πρωτόγονος ποιμενικός ορεινός σκύλος φύλακας κοπαδιών.
Κεφαλή : Είναι ογκώδης με αναλογία ρύγχους –κρανίου 2:3 και μέτρια ρινομετωπική γωνία. Το κρανίο είναι ομαλά καμπυλωτό, με εμφανή υπερόφρυα τόξα και φαρδύ όσο σχεδόν το μήκος του. Καταλήγει σε αισθητή ινιακή απόφυση. Το ρύγχος είναι φαρδύ και βαθύ στο σημείο πρόσφυσης με το κρανίο και συγκλίνει ομαλά προς το ακρορίνιο, χωρίς να καθίσταται μυτερό, αλλά αντιθέτως διατηρώντας επαρκές εύρος, το οποίο έχει ευρείς ρώθωνες με μαύρο χρωματισμό. Οι παρειές είναι επίπεδες και βαθιές. Τα ζυγωματικά είναι εμφανή.
Στόμα: Έχει άρτια και ισχυρή οδοντοστοιχία, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένους κυνόδοντες. Η άνω και η κάτω γνάθος συγκλίνουν σε δάγκωμα τύπου ψαλίδας ή επίπεδο δάγκωμα και καλύπτονται από χείλη παχιά και ελαφρά χαλαρά.
Αυτιά : Εκφύονται στο ύψος της νοητής γραμμής από την έξω γωνία των ματιών προς τα πίσω, είναι τριγωνικά, καρδιόσχημα, μετρίου μεγέθους, ακουμπούν στις παρειές επίπεδα ή αποκαλύπτουν εν μέρη το εσωτερικό τους. Το δέρμα τους είναι παχύ και καλύπτεται από πυκνό τρίχωμα. Κατά την προσήλωση του σκύλου σε κάποιο ερέθισμα, ανασηκώνονται ελαφρά και κινούνται προς τα εμπρός. Συμβάλλουν ιδιαίτερα στη συνολική έκφραση του προσώπου. Δεν επιτρέπεται η κοπή των αυτιών και άτομα χωρίς αυτιά δεν είναι δυνατόν να αξιολογούνται στις Εκθέσεις Μορφολογίας.
Οφθαλμοί: Μετρίου μεγέθους, σε ωοειδές σχήμα, τοποθετημένοι συμμετρικά σε παράλληλες γραμμές του επιμήκη άξονα του κρανίου, απέχουν αρκετά μεταξύ τους. Κατά την πλαγία όψη της κεφαλής, κατέχουν θέση λίγο πιο κάτω από το επίπεδο του ρύγχους, καθώς αυτό επεκτείνεται νοητά προς το κρανίο. Το χρώμα τους καστανό. Προτιμούνται οι πιο σκούρες αποχρώσεις. Τα βλέφαρα πρέπει να είναι σφιχτά, χωρίς να αποκαλύπτουν το βλεννογόνο τους. Το βλέμμα είναι σοβαρό διεισδυτικό και ήρεμο.
Τράχηλος: Είναι ισχυρός, φαρδύς, μυώδης, σχετικά βραχύς, καλύπτεται από δέρμα χαλαρό που σχηματίζει προγούλι σε μικρό βαθμό.
Εμπρόσθια άκρα : Ισχυροί ώμοι, έχουν θέση κοντά στο θώρακα. Οι ωμοπλάτες είναι επικλινείς και σχηματίζουν μέτρια γωνία με τους βραχίονες. Τα μπροστινά πόδια πρέπει να είναι ίσια, με δυνατά και χοντρά οστά που καλύπτονται από ισχυρές μυϊκές μάζες. Οι αγκώνες πρέπει να βρίσκονται παράλληλα με τον θώρακα και σε απόσταση από τις πλευρές ικανή να επιτρέπει την απρόσκοπτη έκταση του θώρακα κατά την κίνηση, ακόμη και κατά την μέγιστη προσπάθεια του σκύλου. Οι καρποί πρέπει να έχουν ελαστικότητα και δύναμη.
Σώμα : Το στήθος πρέπει να είναι ευρύ και βαθύ μέχρι του ύψους των αγκώνων. Ο θώρακας απαρτίζεται από πλευρές τοξοειδείς με μέτρια καμπυλότητα, που επεκτείνονται αρκετά προς τα πίσω και αφήνουν αρκετό χώρο για την καρδιά και τους πνεύμονες. Η ράχη είναι φαρδιά, ίσια και μετρίου μήκους καλυπτόμενη από ισχυρές μυϊκές μάζες. Η κάτω γραμμή του θώρακα συγκλίνει ελαφρά προς τα πίσω, σχηματίζοντας μέτρια καμπύλη που δίνει την εικόνα της σφικτής κοιλιάς, διατηρώντας όμως ικανό βάθος στην οσφυϊκή χώρα. Η οσφύς είναι φαρδιά, βραχεία, μυώδης, ελαφρά καμπυλωτή, ενώνεται με εξίσου φαρδιά λεκάνη που είναι ελαφρά επικλινής προς τα πίσω και απαρτίζεται από ισχυρά λαγόνια οστά, που είναι εμφανή κατά το μεγαλύτερο ύψος της.
Οπίσθια άκρα: Οι μηροί πρέπει να είναι φαρδιοί και μακριοί και να έχουν καλή μυϊκή κάλυψη. Οι αρθρώσεις του γόνατου και του ταρσού είναι ισχυρές και σχηματίζουν μέτριες γωνιώσεις καθώς εμφανίζονται στη στάση του σκύλου και από την πλάγια όψη του. Οι κνήμες είναι μέτριου μήκους και ο ταρσός ευρίσκεται χαμηλά. Τα μετατάρσια είναι κοντά, συμπαγή και κάθετα στο έδαφος όταν ο σκύλος είναι σε θέση στάσης. Τα οπίσθια άκρα πρέπει να έχουν ισχυρά και χοντρά οστά και να είναι παράλληλα καθώς παρατηρούνται από πίσω. Η παρουσία ή όχι ψευδονύχων είναι αδιάφορη και δεν προσθέτει στη γενετική αξία του σκύλου, καθόσον δεν αποτελεί λειτουργικό ανατομικό στοιχείο.
Πέλματα : Τα πέλματα είναι ευμεγέθη και σφικτά σε σχήμα ωοειδές, με χοντρά και σκληρά νύχια. Η μεσοδακτύλιος μεμβράνη είναι καλά ανεπτυγμένη και τα δάκτυλα είναι μακριά και καμπυλωτά.
Ουρά: Είναι χοντρή στη βάση της, φυτρώνει ψηλά στη λεκάνη, είναι μακριά έως το ύψος του ταρσού και σχηματίζει καμπύλη και μικρή αναστροφή κατά την άκρη της. Όταν ο σκύλος βρίσκεται σε διέγερση και κινείται ανασηκώνεται και σχηματίζει ημικύκλιο πάνω από τη λεκάνη. Καλύπτεται από άφθονο τρίχωμα και σχηματίζει πλούσιο θύσανο. Εμφανίζονται επίσης βραχύουρα ή άνουρα άτομα, τα οποία είναι αποδεκτά εξίσου με τα μακρύουρα άτομα και οι μεταξύ τους συζεύξεις είναι επιθυμητές προς την κατεύθυνση σταθεροποίησης μιας ποικιλίας φυλής, στο βαθμό που το ιδιαίτερο αυτό στοιχείο δεν συνδέεται γενετικά με τα προβλήματα υγείας.
Τρίχωμα: Είναι πυκνό και άφθονο, με χοντρή τρίχα και συνίσταται από δύο μανδύες. Ο κάτω μανδύας έχει μαλακό και πυκνό τρίχωμα, ενώ ο πάνω μανδύας έχει μακρύτερο τρίχωμα με τρίχες ίσιες ή ελαφρά κυματιστές. Ο σγουρός μανδύας δεν είναι επιθυμητός. Το τρίχωμα είναι αφθονότερο στο πίσω μέρος των μηρών. Εμφανίζεται σε δύο ποικιλίες, τον μεσότριχο τύπο και τον μακρύτριχο τύπο. Τα αρσενικά άτομα εμφανίζουν χαίτη. Τα θηλυκά άτομα έχουν κοντύτερο τρίχωμα. Το δέρμα είναι σκληρό αλλά ελαστικό.
Χρωματισμός: Οι βασικοί χρωματισμοί είναι ο μαύρος, ο καστανόφαιος, ο λευκός και ο ποικιλόχρωμος. Στον μαύρο χρωματισμό παρατηρούνται πολλές φορές καστανές ανταύγειες, ενώ εμφανίζονται λευκά σημάδια στο στήθος, το λαιμό το επιρίνιο και τα άκρα ( Μπασιούρης, κατά την ποιμενική ορολογία). Ποικιλία του μαύρου χρωματισμού είναι επίσης η εμφάνιση πυρόξανθων ή ραβδωτών περιοχών στις παρειές , το στήθος, πάνω από τα μάτια και τα άκρα ( Γκέσος, κατά την ποιμενική ορολογία). Στον καστανόφαιο χρωματισμό παρατηρούνται αποχρώσεις που κυμαίνονται από τον υπόξανθο, τον φαιό έως τον σκοτεινό καστανόφαιο ( Μούργο, κατά την ποιμενική ορολογία ) και τον ραβδωτό. Στον υπόξανθο (σταρένιο) και τον ραβδωτό είναι δυνατή η παρουσία μαύρου χρώματος στο ακρορίνιο, καθώς και η παρουσία λευκών περιοχών στο ακρορίνιο και στα άκρα. Στον ποικιλόχρωμο τύπο ( Παρδάλης κατά την ποιμενική ορολογία), εμφανίζονται πάνω στη δεσπόζουσα λευκή επιφάνεια του τριχώματος, κηλίδες μικρές ή μεγάλες, καθώς και στίγματα, καστανόφαιου ραβδωτού ή μαύρου χρώματος, Οι κηλίδες χρώματος πάνω στο κεφάλι, είναι επιθυμητό να σχηματίζουν συμμετρικές περιοχές. Έκφραση του ποικιλόχρωμου τύπου είναι και ο κυανομιγής χρωματισμός. Όλοι οι χρωματισμοί είναι ισότιμοι και αποτελούν γονιδιακό πλούτο της φυλής. Ο εκτροφέας πρέπει να τους χρησιμοποιεί ανάλογα με τις αισθητικές του προτιμήσεις, αφού λάβει υπόψη του τα άλλα ουσιώδη ανατομικά χαρακτηριστικά.
Χαρακτήρας και συμπεριφορά: Ανεξάρτητος, θαρραλέος, αποφασιστικός, πιστός, εργατικός με υψηλή αίσθηση καθήκοντος και ισχυρό ένστικτο προστασίας των ζώων και του περιβάλλοντός του. Είναι ευαίσθητος στον έπαινο και στον ψόγο και δεν ανέχεται την βίαιη συμπεριφορά. Έντονα κυριαρχικός υποτάσσεται σε ένα άτομο. Σε αγέλες πάνω από τρία άτομα επιδιώκει την ιεραρχική τοποθέτησή του στις υψηλότερες κοινωνικές βαθμίδες με έντονες αψιμαχίες. Ικανός να διακρίνει καταστάσεις και να ενεργεί από μόνος του. Καχύποπτος αλλά διακριτικός στην παρουσία των ξένων, δεν δημιουργεί εύκολα φιλίες, ήρεμα αποτραβηγμένος, αλλά έτοιμος να επέμβει με απότομα ξεσπάσματα επιθετικότητας. Κατά την συνοδεία των κοπαδιών συνήθως κινείται στην περιφέρεια, επιλέγοντας θέσεις από τις οποίες έχει δυνατότητα να ελέγχει την ευρύτερη περιοχή. Την νύχτα είναι ιδιαίτερα κινητικός και απαντά με βαθύ γαύγισμα στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Εμφανίζει επιθετικότητα προς τα άγρια ζώα και ικανότητα απώθησης ή δίωξής τους. Χρειάζεται κοινωνικοποίηση με ανθρώπους και ζώα από μικρή ηλικία, για να είναι ευάγωγος και αρμονικός στην συμβίωση μαζί τους. Εκπαιδεύσιμος, διατηρεί την τάση να κρίνει τις καταστάσεις πριν ενεργήσει. Δεν πρέπει να ωθείται σε επιθετικότητα. Διαθέτει μεγάλη ενεργητικότητα που πρέπει να διοχετεύεται σε διάφορες δραστηριότητες, διαφορετικά οδηγείται από την ανία σε καταστροφικές τάσεις και υπερβολικό γαύγισμα. Η συντήρησή του απαιτεί μεγάλους χώρους και συχνή ανθρώπινη παρουσία.
Μέγεθος: Το ύψος ακρωμίου του θηλυκού πρέπει να είναι το λιγότερο 60 εκατοστά και του αρσενικού το λιγότερο 66 εκατοστά. Τα περισσότερα άτομα της φυλής, με καλές συνθήκες διαχείρισης στην διατροφή και την υγιεινή, ξεπερνούν αρκετά τα παραπάνω όρια και φθάνουν ύψος ακρωμίου 65 - 68 εκατοστά για τα θηλυκά και 70 έως 75 εκατοστά για τα αρσενικά που είναι επιθυμητό και λειτουργικό στοιχείο του ρόλου του σκύλου, στο μέτρο που δεν ανατρέπει την αρμονία και την δύναμη του σώματος. Το βάρος του θηλυκού είναι το λιγότερο 32 κιλά και του αρσενικού το λιγότερο 40 κιλά, για σκύλους που εργάζονται καθημερινά στι συνθήκες της υπαίθρου. Τα μεγέθη αυτά μπορούν να επεκτείνονται στους αρσενικούς έως 55 κιλά και για τις θηλυκές έως 40 κιλά. Το βάρος του σώματος πρέπει να είναι σε απόλυτη αναλογία με το ύψος του σώματος και να συμβάλει στην ισχυρή δομή του σκύλου. Παχύσαρκα ή πλαδαρά άτομα δεν είναι επιθυμητά.
Ελαττώματα : Μυτερό και μακρύ ρύγχος, αποχρωματισμός της μύτης, σφιχτά χείλη, ανοικτόχρωμα μάτια, εντρόπιο ή έντονα χαλαρά βλέφαρα, πολύ μεγάλα αυτιά ή μικρά αυτιά τοποθετημένα ψηλά στο κρανίο, κομμένα αυτιά, προγναθισμός ή υπογναθισμός, έλλειψη δοντιών, όταν δεν οφείλεται σε ατύχημα ή προχωρημένη ηλικία, στενό και επίμηκες κρανίο, ραιβοποδία ή βλεσσοποδία, αδύνατα και μικρά πέλματα, αδύναμα μετακάρπια και μετατάρσια, λεπτός σκελετός και ελαφριά κατασκευή του σώματος, αδύνατη και μακριά ράχη, που εμφανίζει έντονη καμπύλη από το ακρώμιο έως τα λαγόνια οστά της λεκάνης, λυμφατική εμφάνιση του σώματος, λεπτή ουρά, έλλειψη τριχώματος, σγουρό τρίχωμα. Καστανός χρωματισμός. Μέγεθος σώματος με ύψος ακρωμίου και βάρος που δεν προσεγγίζουν τα κατώτερα αποδεκτά όρια, σε ώριμα άτομα ηλικίας 2 ετών. Νευρική ιδιοσυγκρασία και υπέρμετρη επιθετικότητα.
Κατάταξη : Ο Ελληνικός ποιμενικός ανήκει στις Μαστιφοειδείς φυλές ποιμενικού τύπου της Ομάδας 2, της Διεθνούς Κυνολογικής Ομοσπονδίας (F.C.I.).
Σημείωση : Τα αρσενικά άτομα πρέπει να έχουν δύο εμφανώς αναπτυγμένους φυσιολογικούς όρχεις, κανονικά το ποθετημένους στο όσχεον.
