09/06/2021
𝐇𝐞𝐭 𝐢𝐬 (𝐦𝐚𝐚𝐫) 𝐞𝐞𝐧 𝐡𝐨𝐧𝐝 𝐡𝐨𝐨𝐫, 𝐠𝐞𝐞𝐧 𝐦𝐞𝐧𝐬!
Wanneer je het beste voor je hond wil, kun je het verwijt krijgen je hond te behandelen als mens. In de wetenschap heet dit antropomorfisme: het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens en het behandelen van dieren alsof ze mensen zijn.
In dit artikel willen we uitleggen waarom hierbij regelmatig de plank wordt misgeslagen. De mensen die deze verwijten maken zijn vaak zelf degenen die honden niet behandelen alsof het honden zijn. Om een hond te behandelen als hond, moet je kijken naar de natuurlijke behoeften en gedragingen van de hond en daar vervolgens zo goed mogelijk in tegemoet komen. Dan doe je recht aan zijn hond-zijn. Binnen de biologie wordt er gebruik gemaakt van een ethogram: een lijst waarin de natuurlijke gedragingen van een diersoort staan.
𝘏𝘰𝘦 𝘣𝘦𝘰𝘰𝘳𝘥𝘦𝘦𝘭 𝘫𝘦 𝘸𝘢𝘵 𝘯𝘢𝘵𝘶𝘶𝘳𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘨𝘦𝘥𝘳𝘢𝘨 𝘪𝘴 𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘦𝘦𝘯 𝘩𝘰𝘯𝘥?
Onze huishonden worden in hun gedrag voor een groot deel door ons gestuurd, waardoor we bij hen moeilijk kunnen beoordelen wat natuurlijk gedrag is. De domesticatie van de hond begon ruim 14.000 jaar geleden, mogelijk zelfs eerder! Sinds die tijd hebben honden dus al, in verschillende vormen, relaties opgebouwd met mensen. Door dit proces zijn erfelijke eigenschappen veranderd, en door het bewust fokken op bepaalde eigenschappen in de afgelopen eeuwen is dit proces versterkt. Honden vergelijken met wolven waar ze dus al vele duizenden jaren geleden van zijn afgescheiden, doet geen recht aan hun behoeften. Het meest in de buurt van onze huishonden, komen straathonden, in het Engels vaak aangeduid als free-ranging dogs. Om deze reden zijn er de afgelopen jaren veel onderzoeken gedaan naar hun gedrag. Onder andere in India en Italië zijn straathonden langdurig geobserveerd, waarbij alle gedragingen zijn genoteerd en gesorteerd om zo tot een ethogram van de hond te komen. Hieruit blijkt dat honden meer dan de helft van de dag slapen. Wanneer ze wakker zijn wandelen ze wat rond, snuffelen, zoeken naar eten, spelen even kort met andere honden. Wanneer ze de keuze hebben scharrelen ze hun eten liever bij elkaar dan dat ze op een prooi gaan jagen. Tijdens een onderzoek van Majunder in 2014 werd tijdens maar liefst 1941 observaties slechts twee keer waargenomen dat een hond achter een potentiële prooi (een kalf) aan ging. Agressie werd niet één keer waargenomen! Deze afwezigheid van agressie (richting andere honden of richting mensen) wordt ook in meerdere andere onderzoeken bij straathonden gezien.
𝘞𝘢𝘵 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘥𝘦 𝘣𝘦𝘩𝘰𝘦𝘧𝘵𝘦𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘦𝘦𝘯 𝘩𝘰𝘯𝘥?
• Honden zijn hele sociale wezens. Ze zijn daarom van nature niet graag alleen. Van een pup verwachten dat hij uren alleen kan zijn, zonder dit in kleine stapjes rustig op te bouwen, is dus niet passend bij zijn ‘hondse’ behoeften. In onze maatschappij wordt van veel honden verwacht om al op jonge leeftijd langere tijd alleen te zijn, en vele honden zijn meerdere dagen in de week meer dan 5 uur op een dag alleen. Het zal dus niet verbazen dat er veel honden zijn met (enige mate van) verlatingsangst. Dit kan zich uiten in onrust, blaffen, piepen, janken, ijsberen of slopen. Om het slopen te voorkomen worden vele honden als ze alleen zijn in een bench opgesloten. In plaats van het onderliggende probleem, de verlatingsangst, op te lossen wordt de hond vervolgens in zijn natuurlijke gedrag volledig beperkt. Dus als je je hond zoveel mogelijk als hond wil behandelen, bouw je het alleen zijn heel langzaam op in het tempo van de hond, en beperk je het alleen-zijn zo veel mogelijk.
• Honden zijn sociale, polyfasische slapers. Als honden de keuze hebben slapen ze het liefst in de buurt van anderen. Dat is heel natuurlijk. In zijn eentje is hij kwetsbaar en moet hij altijd enigszins alert blijven op potentieel gevaar. In de nabijheid van mensen of honden die hij vertrouwt, kan hij veel dieper slapen, komt hij makkelijker in de REM-slaap, en heeft daardoor kwalitatief betere slaap. Je hond de keuze geven om bij je op de slaapkamer te slapen is dus niet heel vreemd en onnatuurlijk en het betekent niet dat je je hond als een kind ziet, nee je voorziet in zijn natuurlijke behoeften als hond! Daarnaast zijn honden polyfasische slapers wat betekent dat honden in meerdere etappes op de dag slapen. Waar wij mensen al onze slaap ’s nachts pakken in één lange ruk, hooguit bij sommigen onderbroken voor toiletgang, worden honden ’s nachts meerdere keren wakker. Ze lopen dan vaak even wat rond, drinken soms wat en gaan vaak op een ander plekje weer verder slapen. Al helemaal bij warme temperaturen is dit heel belangrijk zodat ze een koeler plekje kunnen opzoeken. Ze in de nacht opsluiten in een bench is dus heel onnatuurlijk en stressverhogend. Een bench met een open deurtje kan wel gebruikt worden, als een hond dit echt een fijn plekje vindt zal hij daar uit zichzelf ook gaan liggen. Maar mits hij keuze heeft en dit ook zo ervaart, zal hij waarschijnlijk regelmatig ook op andere plekken gaan liggen. Veel honden liggen ook graag wat hoger, bijvoorbeeld op een stretcher, op bed of op de bank. Je hond deze keuzes geven betekent dus niet dat je hem als een mens behandeld, maar juist dat je naar zijn natuurlijke behoeften als hond kijkt. Natuurlijk mag je hier begrenzen, niet iedereen slaapt bijvoorbeeld goed als er een hond bij ze in bed ligt. Maar hoe meer keuzes hij heeft ’s nachts, hoe beter hij zal slapen.
• Honden zijn conflictvermijdend. Zoals reeds aangegeven werd bij de vele duizenden observaties van straathonden geen agressie waargenomen. Door middel van hun lichaamstaal zullen ze er alles aan doen om een conflict uit de weg te gaan. Het is daarom belangrijk om de lichaamstaal van honden goed te leren kennen, zodat je de signalen kan herkennen. Het mooiste zou zijn als elke hondeneigenaar het boek Kalmerende Signalen van de wereldberoemde Noorse hondengedragsdeskundige Turid Rugaas zou lezen. Dat het bij onze huishonden toch vaak misgaat komt door verschillende redenen. Een van de redenen is dat we ze in te moeilijke situaties brengen en we onze honden vaak niet de juiste sociale vaardigheden leren.
• Honden zijn niet bezig met hiërarchie. De dominantietheorie is al jaren geleden achterhaald, maar er is nog een lange weg te gaan om de vernieuwde kennis bij alle hondeneigenaren te krijgen. Wij mensen zijn veel hiërarchischer ingesteld, en lijken dit te projecteren op onze honden. Maar zij zijn van nature helemaal niet bezig met wie er de baas is. Je hoeft dus geen strenge roedelleider te zijn die zijn honden wel eens even laat zien wie de baas is. Dus als je je hond zoveel mogelijk hond wil laten zijn, ben je geen hiërarchische leider maar een vriendelijke begeleider. Je stelt grenzen die nodig zijn voor een veilig en prettig samenleven in onze drukke maatschappij, maar laat hem verder zoveel mogelijk in zijn waarde met respect voor zijn individuele voorkeuren en behoeften.
• Honden hebben emoties, maar door een veel kleinere frontaalkwab (gedeelte voorin het brein) kennen zij niet de zelfbewuste emoties als schaamte en schuldbesef. Een hond kan dus absoluut wel blij of bang zijn, maar kan zich niet schuldig voelen. Opmerkingen als “hij weet best dat dit niet mag”, dát is dus wel antropomorfisme. Dat de hond zijn oogwit laat zijn als jij binnenkomt nadat hij de bank heeft gesloopt, is niet omdat hij zich hier schuldig over voelt, maar omdat hij je wil kalmeren uit angst voor jouw reactie (dit kan ook zijn doordat je in een eerdere vergelijkbare situatie boos bent geworden). Je hond in zo’n geval bestraffen want hij deed het expres, is dus niet terecht. Zoek in plaats daarvan naar de oorzaak van het slopen, vanuit de hond gezien. Kan het zijn dat er verlatingsangst speelt? Onder- of overstimulatie? Fysiek ongemak zoals pijn of jeuk? Zo kun je het probleem aanpakken voor de hond, in plaats van zijn gedrag te vermenselijken en daardoor alleen aan symptoombestrijding te doen (bijvoorbeeld door je hond op te sluiten, dan bekijk je het probleem alleen vanuit menselijk oogpunt).
• Honden ervaren hun omgeving niet hetzelfde als wij mensen. Je hond ‘gezellig’ meenemen naar de markt, kermis of sinterklaasintocht, zal voor bijna alle honden helemaal niet gezellig zijn. De drukte, alle bewegingen om ze heen (ga eens op hun ooghoogte zitten tussen al die benen), het vele lawaai, alle geuren; dit is voor honden overweldigend en zelfs voor hele stabiele honden een stressvolle ervaring. Dus nee, je hond is inderdaad geen kind die het (ook niet altijd overigens) leuk vindt om naar festiviteiten te gaan. Doe ze daarom een plezier en neem ze niet naar te drukke plekken. Wat te druk is verschilt per hond. Door open en eerlijk naar je hond te kijken kun je zien wat hij aankan en ook wat niet. Heeft hij een ontspannen houding met een zachte blik in de ogen? Is hij niet overmatig aan het hijgen?
• Honden houden van rust en voorspelbaarheid, samen met voldoende beweging en uitdaging. Het gaat hierbij om de juiste balans. Een hond zal van nature niet heel veel rennen, maar vooral veel wandelen en snuffelen onderweg. Waar je veel kinderen een plezier doet met een bezoekje aan de speeltuin, geldt dit voor veel honden niet. Tegenwoordig zijn er steeds meer hondenspeeltuinen, maar doordat hier vaak te veel honden bij elkaar zijn, die elkaar niet kennen, zorgt dit voor de nodige stress bij veel honden. Kies daarom liever voor een bezoek aan een Snuffeltuin en ga op zoek naar vaste wandelmaatjes voor je hond waar het mee klikt. Activiteiten die verder goed bij de natuurlijke behoeften van honden passen zijn speuren, detectie en hersenwerk.
Via you tube en instagram zijn er vele filmpjes en foto’s te vinden van schattig knuffelende honden, vooral border collies. Die knuffelen echt niet omdat ze elkaar zo leuk vinden. Dit is een aangeleerd trucje, en heel leuk lijken ze dit vaak niet te vinden gezien hun gespannen koppies. Honden zijn geen mensen. Wij uiten onze affectie met anderen door een knuffel te geven, een hond heeft hier hele andere manieren voor.
𝗟𝗮𝘁𝗲𝗻 𝘄𝗲 𝗼𝗻𝘇𝗲 𝗵𝗼𝗻𝗱𝗲𝗻 𝗱𝘂𝘀 𝘃𝗼𝗼𝗿𝗮𝗹 𝗮𝗹𝘀 𝗵𝗼𝗻𝗱𝗲𝗻 𝗯𝗲𝗵𝗮𝗻𝗱𝗲𝗹𝗲𝗻, 𝗺𝗮𝗮𝗿 𝗱𝗮𝗻 𝘄𝗲𝗹 𝗼𝗽 𝗯𝗮𝘀𝗶𝘀 𝘃𝗮𝗻 𝗱𝗲 𝗻𝗶𝗲𝘂𝘄𝘀𝘁𝗲 𝗶𝗻𝘇𝗶𝗰𝗵𝘁𝗲𝗻 𝗼𝘃𝗲𝗿 𝗵𝘂𝗻 𝗴𝗲𝗱𝗿𝗮𝗴 𝗲𝗻 𝗯𝗲𝗵𝗼𝗲𝗳𝘁𝗲𝗻!
Wees SamenWijs met je hond
---------------------------------------------------------------------
* Delen van dit bericht wordt gewaardeerd.
