De term Freestyle staat voor meer dan alleen maar een trainingssysteem. Het staat voor de manier van omgang met de paarden. Veelzijdigheid is het woord dat past bij elk paard. De ene training hoeft de andere niet in de weg te staan. Sportpaarden hebben baat bij een buitenrit, net zo goed als dat recreatiepaarden goed getraind moeten worden om hun werk op een goede en gezonde manier te kunnen doen.
Belangrijk is om niet in hokjes te denken. Het Freestyle systeem bestaat uit een aantal trainingsvormen die op een logische manier op elkaar volgen. Het uiteindelijk doel – de top van de trainingspiramide – is in principe het paard op een verantwoorde manier voor te bereiden op het rijden (in welke vorm dan ook). Om de voor het rijden benodigde gehoorzaamheid en het vertrouwen te bereiken, richt de trainingsopbouw zich op het verkrijgen van respect, het leren wijken voor (fysieke) druk en het aanleren van de juiste balans. Welzijn
De natuurlijke houding en balans van paarden is niet geschikt om een ruiter goed te kunnen dragen (dus met behoud van de gezondheid van de rug van het paard). Het aanleren van de zogenaamde ‘rijtypische’ houding zorgt in eerste instantie voor onbalans, en dat voelt voor een paard als levensbedreigend eng. Daarom wordt er in het Freestyle systeem veel aandacht besteed aan de ‘rijtypische’ balans van het paard. Binnen de Freestyle Training wordt rekening gehouden met de welvaartsnormen voor gebruiksdieren, hetgeen betekent dat er geen gebruik wordt gemaakt van geweld, dwangmiddelen en/of pijn in de africhting en opvoeding van het paard als rijdier. De Training richt zich tevens op alle omgevingsfactoren van het (rij)paard, hierbij valt te denken aan de volgende onderwerpen:
- huisvesting (vrije beweging en sociaal contact)
- voeding (ruwvoer en aangepast krachtvoer)
- medische behandeling (rugproblemen en preventief onderzoek)
- materiaalgebruik ( zadel, harnachement, hulpmiddelen)
Naast de omgevingsfactoren wordt ook aandacht besteed aan het paard als individu (karakter, bouw, aanleg)
Het Freestyle-systeem kent drie ondersteunende trainingsvormen:
1. Loswerken
Dit is de eerste trainingsvorm waarbij het paard geheel los loopt in een afgesloten vierkante ruimte van ongeveer 14 x 14 meter (loswerkbak). In het loswerken staat, in eerste instantie, de ontwikkeling van de ruiter voorop. In het loswerken leert de ruiter zijn/haar lichaam effectief te gebruiken in de communicatie naar het paard toe. Er wordt gebruik gemaakt van de natuurlijke reacties van paarden op positie (plek waar je staat), beweging (zowel t.o.v. je eigen lichaam) en houding (de manier waarop je je lichaam gebruikt). Hoofddoelstelling hierbij is:
- basiscontrole krijgen en houden over looprichting van het paard
- basiscontrole krijgen en houden over loopsnelheid van het paard
- dominantie en leiderschapsverhoudingen
Binnen het loswerken bestaan veel technieken die gegeven worden door middel van lichaamstaal (directe hulpen). Voor de duidelijkheid naar het paard toe is het van groot belang dat er geen tegenstrijdige signalen worden afgegeven. Het paard bepaalt of de ruiter duidelijk is en zal dat laten zien door de controle over richting en snelheid (tempo) aan de ruiter te geven. Op deze manier stelt het paard zich dienstbaar en bereidwillig op. Paarden zijn reactieve dieren die een impuls nodig hebben om op te kunnen reageren.
2. Grondwerk
Onder grondwerk wordt verstaan al het werk aan de hand door middel van een Freestyle halster en een Leadrope (lijn van 4.5 meter). In het grondwerk komen de termen ‘wijken voor druk’ in combinatie met de ‘tegengestelde reflex’ aan de orde. Omdat de druk fysiek wordt gebruikt zullen de meest paarden van nature juist tegen deze druk in bewegen. Uiteindelijk leert het paard in het grondwerk om voor deze druk te wijken en de ruiter leert de druk effectief te gebruiken en te doseren. Deze hulpen worden indirecte hulpen genoemd, omdat hier een hulpmiddel aan te pas komt om de hulp naar het paard toe te ‘vertalen’. Iedereen gebruikt grondwerk gedurende de (dagelijkse) omgang met de paarden. Denk maar aan het lopen met het paard van A naar B, stil staan bij het opstijgen, trailerladen, longeren, de hoefsmid, tandarts en dierenarts, enz. Door op de grond een goede basis te leggen worden de stappen voor het paard begrijpelijk en kunnen zij met minder stress veel meer bereiken. Met het grondwerk wordt de basis gelegd voor vertrouwen, leren paarden te wijken voor fysieke druk en menselijke lichaamstaal te begrijpen. De paarden leren te ontspannen in moeilijke situaties en zacht te blijven in het lichaam, waardoor oefeningen veel fijner worden. Een paard leert door rust. In de kudde zijn paarden continue op zoek naar rust en het liefst geven zij het leiderschap uit handen. Dit gebeurt enkel en alleen op het moment dat zij de leider volledig vertrouwen. Er zijn paarden die makkelijker vertrouwen en het leiderschap snel uit handen geven, maar er zijn ook paarden die wantrouwen, of die zelf een betere leider denken te zijn. Het is belangrijk om inzicht te verkrijgen in de manieren waarop jouw paard jou laat zien wat voor een paard hij/zij is, en te weten hoe je hiermee om moet gaan. Ieder paard is op zich al verschillend, maar ze zijn tevens ook verschillend in wisselende situaties. Leer te herkennen wat jou paard op elk moment nodig heeft en bied die rust waar hij/zij naar op zoek is. Paarden werken onderling alleen aan hun relatie op de grond. Hier komt hun natuurlijke gedrag naar boven en wordt bepaald wat de plek van ieder paard in de kudde is. Deze eerste stap mag niet ontbreken in de samenwerking met onze paarden. Door op de grond te werken wordt duidelijk welke positie je inneemt ten opzichte van je paard. Je kunt een mentor worden voor je paard. Dit heeft effect op alle aspecten die je met je paard wil gaan uitvoeren.
3. Dubbele Lange Lijnen
Het werken aan de Dubbele Lange Lijnen (DLL) is de belangrijke schakel tussen het werken op de grond en het rijden. Bij het Loswerken en Grondwerk gaat het vooral om het proces ( de communicatie en het leervermogen). Bij het werken aan de DLL gaat het om het verbeteren (veranderen) van het paard. Het paard leert vanuit zijn eigen gevoel voor (natuurlijke) balans een geheel nieuwe vorm van balans, namelijk de rijtypische balans. Het paard zal hiervoor moeten veranderen in zijn manier van bewegen om zowel verticaal als horizontaal een evenwichtige houding te vinden, die tijdens het rijden nodig is. Als het paard op de cirkel om de ruiter heen (centrumpositie) loopt wordt voornamelijk gewerkt aan de verticale balans. Als gewerkt wordt in de in de zogenaamde ‘menpositie’ dan wordt voornamelijk gewerkt aan de horizontale balans. Rijden
Het uiteindelijke doel van de training is, zoals gezegd, het verantwoord en vakkundig paardrijden. Binnen het Freestyle systeem bestaat een onderscheid in het rijden tussen het ‘basis rijsysteem’ en het ‘technische rijden’. Het basis rijsysteem vertaalt de werkvormen vanaf de grond naar het rijden. Hierbij staan het gebruik van lichaamstaal, fysieke druk van de hulpen en de rijtypische balans centraal. Naast deze vertaalslag richt het basis rijsysteem zich ook op het fenomeen ‘gehoorzaamheid’ in het rijden. Het technische rijden is uiteraard afhankelijk van de gekozen discipline waarin de ruiter en het paard actief willen zijn. Voor elke discipline geldt dat de juiste techniek wordt gebruikt om de kwaliteit van bewegen te verbeteren. Dat betekent dat het paard zich ontwikkeld op het gebied van kracht, souplesse, balans, rust en atletisch vermogen. Binnen het Freestyle systeem leren zowel de ruiter als het paard om op een duidelijke wijze met elkaar te communiceren doormiddel van het geven en reageren op aanwijzingen (hulpen) van de ruiter. Deze hulpen zijn gebaseerd op de aangeleerde vaardigheden uit de drie werkvormen op de grond. Het Freestyle systeem is toepasbaar vanaf het allereerste begin tot aan het hoogste niveau in de rijkunst of sport, dit geldt voor zowel de ruiter als voor het paard. Verantwoord en vakkundig rijden is altijd een optelsom van de vaardigheden die binnen de combinatie ruiter/paard aanwezig zijn. Wil jij je verder ontwikkelen in (één van) deze trainingsvormen, meld je dan aan via WhatsApp (06-17901415) of stuur een mail naar [email protected] Bellen mag ook 😊 Dan maken we een afspraak.
