29/06/2025
Door de hoge luchtvochtigheid ligt de hitte-index vandaag om 10 uur al boven de 150!!
๐ฆ๐ช๐ท๐ท๐ฎ๐ฎ๐ป ๐ฒ๐ผ ๐ฑ๐ฎ๐ฝ ๐ฝ๐ฎ ๐๐ช๐ป๐ถ ๐ฟ๐ธ๐ธ๐ป ๐ถ๐ฒ๐ณ๐ท ๐น๐ช๐ช๐ป๐ญ?
- Wist je dat bij temperaturen boven de 20โC bij hoge luchtvochtigheid al hittestress/hittebevangenheid kan optreden als je met je paard werkt?
- Dat dat spierschade, koliek, nierfalen tot gevolg kan hebben en soms zelfs fataal is?
- Dat een mens tot 10x meer kan hebben qua temperatuur en luchtvochtigheid?
Onlangs wordt ik vaker gebeld voor paarden die plotsklaps stijf zijn, niet willen bewegen, โniet zichzelf zijnโ zonder voorgeschiedenis.
Bij uitvragen blijkt dit vaak nรก een grote inspanning geweest te zijn( wedstrijd, strandrit midden op de dag, eerste crosstraining einde van de middag om maar een paar voorbeelden te noemen).
De datum is dan bekend en maar al te vaak blijkt achteraf dat het paard te kampen heeft met de nadelige gevolgen van oververhitting.
Deze โzonnesteekโ of hittebevangenheid kan bij ongunstige omstandigheden al optreden na 17 minuten gemiddelde arbeid. De doorbloeding van spieren en organen verminderd dan al.
๐๐ธ๐ฐ๐ฎ๐ป ๐ป๐ฒ๐ผ๐ฒ๐ฌ๐ธ
Zeer jonge paarden, oudere paarden, te dikke paarden en paarden met onderliggend lijden raken sneller hittebevangen.
Daarnaast spelen conditie, ras, hydratatie maar ook acclimatisatie een rol en niet te vergeten: stress
๐ฃ๐ฑ๐ฎ๐ป๐ถ๐ธ๐ป๐ฎ๐ฐ๐พ๐ต๐ช๐ฝ๐ฒ๐ฎ ๐ซ๐ฒ๐ณ ๐๐ช๐ป๐ถ๐ฝ๐ฎ
Een paardenlichaam reguleert zijn temperatuur dmv zweten (70%) en het uitademen van de warmte (30%). Tijdens de arbeid op warme dagen kan een paard wel 7,5 tot 15 liter zweten per uur.
Naast veel vocht verliest het paard daarbij ook veel electrolyten. Het vervelende daarvan is dat bij een groot tekort aan electrolyten de dorstprikkel verminderd terwijl drinken dan juist heel belangrijk is. Bij hoge luchtvochtigheid verdampt het zweet niet goed waardoor het haar verkoelende werk niet kan doen.
๐๐ฎ๐ฝ๐ฎ๐ท ๐ฒ๐ผ ๐๐ฎ๐ฝ๐ฎ๐ท!!
Hittestress met nadelige gevolgen ontstaat wanneer de temperatuur van het paard naar 40,5 stijgt. Bij 41โC is de temperatuur in de spier al 43โC en vindt onomkeerbare schade plaats. Als deze situatie duurt kunnen ook koliek, nierfalen, en te lage bloeddruk ontstaan. In ernstige gevallen leidt multi-orgaanfalen tot de dood.
๐๐ฒ๐ฝ๐ฝ๐ฎ-๐ฒ๐ท๐ญ๐ฎ๐
Als tool voor het bepalen van de omstandigheden is er de zg. Hitte-indexDeze bestaat uit de temperatuur in Fahrenheit plus de relatieve luchtvochtigheid.
Vandaag bijvoorbeeld: 23โC = 74 F + 42(%) luchtvochtigheid = 116 hitteindex.
Als stelregel wordt genomen dat bij een hitte-index van < 130 nooit een probleem ontstaat.
wordt het al een stuk lastiger voor het paard om zijn temperatuur goed te houden. Richting de 150 is het zeker aan te raden aanpassingen te doen.
> 150: oppassen geblazen!! De mogelijkheden voor het paard om zich op temperatuur te houden worden ernstig beperkt en oververhitting is een reรซel gevaar bij inspanning.
๐ข๐๐ถ๐น๐ฝ๐ธ๐ถ๐ฎ๐ท ๐ซ๐ฒ๐ณ ๐ฑ๐ฒ๐ฝ๐ฝ๐ฎ๐ซ๐ฎ๐ฟ๐ช๐ท๐ฐ๐ฎ๐ท๐ฑ๐ฎ๐ฒ๐ญ
- extreem ademhalen( pompen/ neusvleugelen/snel) zonder afname
- excessief zweten zonder afname
- hoge hartslag
- uitdroging( de huid โtentโ)
- niet willen drinken/ eten
- vermoeid en/of โ teneergeslagenheidโ.
๐ฆ๐ช๐ฝ ๐ด๐ช๐ท ๐ณ๐ฎ ๐ญ๐ธ๐ฎ๐ท?
- Bedenk vantevoren hoe omstandigheden ( hitte-index) zijn en pas de mate van inspanning daarop aan.
Een trailerrit bij hoge temperatuur kan al een probleem zijn. Een wedstrijdterrein met weinig schaduw, heet zand als ondergrond, geen koelmogelijkheden..etc etc. Bereid je voor en kies bewust.
๐๐ต๐ผ ๐ณ๐ฒ๐ณ ๐ฑ๐ฎ๐ฝ ๐๐ช๐ป๐ถ ๐ฑ๐ฎ๐ซ๐ฝ ๐ป๐ฎ๐ช๐ต๐ฒ๐ผ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐ณ๐ฎ ๐ญ๐ช๐ฝ ๐ณ๐ฎ ๐น๐ช๐ช๐ป๐ญ ๐ช๐ต ๐ฟ๐ฎ๐ฎ๐ต ๐ถ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐ต๐ช๐ผ๐ฝ ๐ฑ๐ฎ๐ฎ๐ฏ๐ฝ
- Meet de temperatuur van je paard; bij 40,5 direct gaan koelen met water. Indien geen verbetering na 20 minuten de veearts bellen!
- zorg voor water en evt. electrolyten; wen je paard aan de smaak daarvan.
๐ข๐ฑ๐ช๐ป๐ฒ๐ท๐ฐ ๐ฒ๐ผ ๐ฌ๐ช๐ป๐ฒ๐ท๐ฐ
Bronnen:
Kang, H. et al. Heat stress in horses: a literature review. Int J Biometeorol. 2023.
Haugen, S. M. Heat Stroke. American Association of Equine Practitioners (AAEP). 2016.
Lindinger, M. I. When the Rider is Hot, the Horse is Hotter. Equine Guelph. 2010.
Martinson, K. et al. Caring for horses during hot weather. University of Minnesota Extension. 2020.
Lindinger, M. I. Sweating, dehydration and electrolyte supplementation: Challengesfortheperformancehorse. EEHNC Congress. 2008.
Mallicote, M. Understanding Anhidrosis. American Association of Equine Practitioners.
Ojima, Y. et al. Effect of Cooling Blanket on the Heat Stress of Horses in Hot and Humid Environments. Animals (Basel). 2022.
Cymbaluk, N. F. & Christison, G. L. Environmental Effects on Thermoregulation and Nutrition of Horses. Vet Clin North Am Equine Pract. 1990.
Maughan, R. J. & Lindinger, M. I. Preparing for and competing in the heat: the human perspective. Equine Vet J Suppl. 1995.
Hintz, H. Digestive Physiology of the Horse. Journal of the South African Vet Soc. 1975.
MacKay, R. J. et al. A review of anhidrosis in horses. Equine Vet Educ. 2015.
Ralston, S. L. Nutritional Requirements of Horses and Other Equids. Merck Vet Manual. 2022. Accessed May 24, 2022.
Pritchard, J.C. et al. Validity of indicators of dehydration in working horses: A longitudinal study of changes in skin tent duration, mucous membrane dryness and drinking behaviour. Equine Vet J. 2010.
Marlin, D. J. et al. Post exercise changes in compartmental body temperature accompanying intermittent cold water cooling in the hyperthermichorse. Equine Vet J. 1998.
Kang, H. et al. The Use of Percutaneous Thermal Sensing Microchips to Measure Body Temperature in Horses during and after Exercise Using Three Different Cool-Down Methods. Animals. 2022.
Takahashi, Y. et al. A Comparison of Five Cooling Methods in Hot and Humid Environments in Thoroughbred Horses. J Equine Vet Sci. 2020.
Lester, G. D. et al. Systemic, Renal and Colonic Effects of Intravenous and Enteral Rehydration in Horses. J Vet Intern Med. 2013.
Turner, J. L. & Barraza, S. Help Your Horse Handle Heat Stress. New Mexico State University, Cooperative Extension Service. 2017.
Morgan, K. et al. The effect of coat clipping on thermoregulation during intense exercise in trotters. Equine Vet J Suppl. 2002.
Geor, R.J. and McCutcheon, L.J. Thermoregulatory Adaptations Associated with Training and Heat Acclimation. Vet Clin North Am Equine Pract. 1998.