24/09/2024
WAAROM DRUK WEG HALEN, OF EEN KLOPJE OP DE HALS, NIET ALTIJD EEN BELONING IS
"Beloon je paard maar," een veelgehoorde zin in veel lessen. En goed natuurlijk, we willen onze paarden graag laten weten dat we blij met ze zijn. Waar ik de laatste jaren wel bewuster over ben gaan nadenken: ís wat ik doe wel belonend voor het paard?
Om dat te beantwoorden is het goed om te kijken naar wat een beloning eigenlijk is. Het woordenboek zegt: iets leuks krijgen nadat je iets goeds hebt gedaan. Kan ik wel wat mee. Kom ik gelijk op het volgende: wat is belonend voor het paard? Want dát is wel essentieel. Je kunt je paard wel bleekselderij geven als beloning. Er zijn paarden die dat heerlijk vinden. Maar er zijn er ook die er nog niet in de buurt wensen te komen.
DE KOSTEN / BATEN ANALYSE
Ok. Dus paard bepaalt of iets belonend is. Ik hoop dat je daarop mee kunt. Dan moet de beloning in verhouding staan tot wat het je paard kost. Een paard doet vaak een kosten / baten analyse. Staat hij in een wei met lekker gras? Dan is een klopje op zijn hals als hij komt, niet per se interessant. Sterker nog. Het zou zomaar kunnen, dat ook als je iets te eten hebt, je paard toch het gras verkiest. De omstandigheden spelen een rol. En, wat kost het je paard, wat levert het op.
Dan is er ook nog zoiets als "dingen die van nature belonend zijn " en beloning die is aangeleerd. Een paard zal in de natuur, zonder mensen, nooit gedrag vertonen om een klopje op zijn hals te krijgen, of een complimentje van zijn mens. Hij zal wel moeite doen om te eten, met een maatje te groomen, zich voort te planten of een schuilplaats te vinden. Als mensen gebruiken we vaak voer, dat is het makkelijkst te regelen, en eten doet een paard uren per dag. Dat maakt de kans dat het op een bepaald moment belonend is, groter dan hem een schuilplaats bieden.
Dat klopje op de hals kán een aangeleerde beloning zijn (al hebben studies uitgewezen dat de meeste paarden zo'n klopje niet per se prettig vinden). Al is het ook interessant om te zien dat zo'n klopje vaak gepaard gaat met druk van de mond af of lange teugel. Dus kun je je afvragen waar voor het paard de beloning zit😉.
HOEVEEL KEUS HEEFT EEN PAARD?
Tot slot wil ik het hebben over het moment van belonen. Wat ging er aan vooraf? Druk weg nemen, wordt vaak gezien als beloning. Alleen, je kunt je afvragen, als je denkt aan het toevoegen van iets leuks, zoals het woordenboek omschreef, dan wel klopt. Eigenlijk niet. Je voegt niets toe. Je haalt iets weg. Namelijk druk. Technisch gezien is dat dus geen beloning. Daarnaast kun je je afvragen hoeveel keus een paard had. Hoe dwingend werd de vraag gesteld? En dat geldt niet alleen voor nu, maar ook in het verleden. Als een paard in het verleden een goede tik met een zweep of een ruk aan de leadrope heeft gehad, weet hij dat echt nog wel en zal hij dat willen voorkomen. Tenzij het hem dus nog meer kost.
Kortom, belonen is misschien minder simpel dan je in eerste instantie denkt! Duidelijkheid kan prettig zijn, omdat het paard begrijpt wat er van hem verwacht wordt, maar het is niet per se belonend. Een gehoorzaam paard hoeft zich niet beloond te voelen. Misschien wil hij wel straf ontwijken. Een blij mens is sommige paarden best wat waard, maar het is niet van nature belonend. En dat klopje op de hals... is voor veel paarden blijkbaar vervelend. Waarom het interessant is om hierover na te denken? Als gedrag iets oplevert dat belonend is voor je paard, zal hij het vaker gaan doen. En dat kan gaan van zichzelf lostrekken en naar het gras rennen, tot gezellig een training met je mee doen. Angst voor straf (een ruk aan de hengstenketting bij los trekken, of een tik met de zweep als hij weigert bij de hindernis), kan ook een motivatie zijn. Als je wil dat je paard zich goed voelt, zou ik meer dingen in de eerste categorie willen, dan de tweede 😉.
Paarden met stress en spanning, fysiek en mentaal weer in balans brengen. Het zelfhelend vermogen ac Heeft jouw paard snel last van stress? Angstig? Is het angst?
