13/03/2022
🐐ปัจจุบันมักพบอาการของแพะแสดงอาการขาอ่อนแรง ลุกขึ้นไม่ได้ นอนกินอาหารอย่างเดียว เกิดขึ้นได้ทั้งตัวผู้และตัวเมีย เท่าที่พบเป็นประจำ สาเหตุหลักคือ ขาดสารพลังงานโดยฉับพลัน ในกระบวนการเมทลอลิซึมของร่างกาย ส่วนใหญ่จะเกิดจาก
- แพะตั้งครรภ์ เรียกว่า "ครรภ์เป็นพิษ"
- แพะแม่ลูกอ่อน เรียกว่า "คีโตซีส"
- พ่อพันธุ์ เกิดได้ทั้งขาดพลังงาน , แคลเซี่ยม และ ไทอะมีน (วิตามินบี 1)
ส่วนที่พบว่ามีอาการขาอ่อนแรงจากสาเหตุอื่นๆ ก็จะเป็นเรื่องผลข้างเคียงจาก อาการไข้ โดยเฉพาะไข้ขาแข็ง หรือไข้สามวัน อาการนี้จะส่งผลให้คอบิดเอียงตามมาด้วย
#การป้องกัน
1. การจัดการเรื่องอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน อย่างสม่ำเสมอ เช่น อาหารหยาบที่หลากหลาย ไม่กินอาหารชนิดเดียว อาจเป็น กระถินอย่างเดียว หญ้าอย่างเดียว เป็นต้น อาหารที่ควรได้กินสม่ำเสมอ ต้องครบตามโภชนาการ
- โปรตีน : พืชตระกูลถั่ว ไม่ว่าจะเป็น เมล็ดถั่ว เปลือกผิวถั่ว ต้นถั่ว ได้หมด , หญ้าที่มีโปรตีนไม่น้อยกว่า 8% (เนเปียร์ , กินนี , รูซี่ , แพงโลกล่า , หญ้าหวานอิสราเอล หญ้าขน เป็นต้น)
- คาร์โบไฮเดรต : เป็นแหล่งพลังงาน เช่น รำ , เมล็ดข้าวโพด , มันสำปะหลัง , เมล็ดปาล์ม เป็นต้น
- ไขมัน : การได้รับไขมันมากเกินไปจะมีผลต่อการผสมติด เพราะไขมันจะไปอุดตันตามท่อเดินรังไข่ ปกติจะได้รับไขมันจาก เมล็ดธัญพืชต่างๆอยู่แล้ว เช่น เมล็ดข้าวโพด เมล็ดถั่ว , กากปาล์ม
- วิตามินแร่ธาตุ : โดยธรรมชาติ จะมีอยู่ในใบพืช ใบหญ้าอยู่แล้ว แต่พืชหญ้าบางพื้นที่อาจมีน้อยจากสภาพของพื้นดิน ดังนั้น การเพิ่ม วิตามินแร่ธาตุในอาหารจึงมีความจำเป็น เช่น พรีมิกซ์ (เลือกดูว่าต้องการเสริมวิตามินแร่ธาตุอะไรเป็นพิเศษ) และ การวางหรือแขวนเกลือก้อนให้แพะได้กัดเลียตลอดเวลาก็เป็นสิ่งที่จำเป็นต้องทำ
2. สภาพแวดล้อม ในเรื่อง
- ความสะอาด โรยปูนขาว ฉีดยาฆ่าเชื้อ
- การกำจัดสัตว์พาหะในคอก เช่น หนู แมลงสาบ แมลงบิน (ยุง แมลงวันดูดเลือด เหลือบ ริ้น) เห็บ หมัด เป็นต้น
- การถ่ายเทอากาศในคอก
- การป้องกันฝนสาด ลมโกรก
3. การเสริมกินสารเสริมพลังงาน เช่น โพรคอล , คีโตนิกส์ หรือน้ำตาลวัว(Propylene glycol) ให้กับแพะตั้งครรภ์ , แม่ลูกอ่อน , พ่อพันธุ์ที่ใช้งาน ด้วยการผสมให้กิน สารเสริมพลังงาน 50 cc.ผสมน้ำ 50 cc. ป้อนให้กินเดือนละ 2 ครั้ง ให้เริ่มจาก แม่แพะตั้งครรภ์อายุ 3 เดือน จนถึงคลอดลูก 2 เดือน ส่วนพ่อพันธุ์ที่กำลังใช้งาน ให้เริ่มกรอกกินได้เลย
#การรักษา
หากไม่สามารถวิเคราะห์ได้อย่างชัดแจ้ง ก็ต้องรักษาในภาพรวมดังนี้
1. ให้สารเสริมพลังงาน เช่น โพรคอล หรือ คีโตนิกส์ 50 cc. ผสมน้ำ 50 cc. ป้อนให้กิน 3 เวลา 5-7 วัน หรือ ใช้น้ำผึ้ง 50 cc. ผสมน้ำอุ่นเล็กน้อยกรอกกินแทน
2. ฉีดโทโนฟอสฟาน 3-5 cc. เว้นวัน 3 ครั้ง หรือ คาโตซาล แทนก็ได้ครับ
3. แคลเซี่ยม เช่น COFACALCIUM , CALCIO PH , MAGXICAL ฉีดใต้ผิวหนัง จุดละ 5 cc. 2 จุด หรือ OSTONE+B12 หรือ โรโบแร้นท์ 3-5 cc. ฉีดเว้นวัน (กรณีใช้ซิบฟอส ฉีดไม่เกิน 1 cc./ตัว/วัน) ให้ฉีดสลับกับโทโนฟอสฟาน ฉีด 3-5 ครั้งเช่นกัน
ควรป้อนกล้วยน้ำว้าสุก มื้อละ 2-3 ลูก เช้าเย็น และช่วยพยุงให้แพะยืนขึ้นเป็นช่วงๆ ป้องกันแผลกดทับ
หากพบว่าสายตากลอกไปมา ประเมินได้ว่าแพะขาดไทอะมีน ทำให้เกิดภาวะทางประสาท ต้องฉีด วิตามินบีรวม ที่มี บี1 เช้าเย็น 3-5 cc. ติดต่อ 2 วัน และฉีดต่อเนื่องอีกวันละครั้ง จนครบ 7 วัน
กรณีเกิดจากไข้สามวัน(ไข้ขาแข็ง) ต้องมีการตรวจวัดไข้ทุกๆ 4-5 ชม. เพื่อประเมินการเกิดไข้ตัวร้อนขึ้นฉับพลัน
🙏ขอบคุณข้อมูลจาก อาจารย์อิสรามันต์ ทิพยนันท์
จำหน่ายอาหารสัตว์ทุกชนิด ยาสัตว์แล
