23/07/2023
1. Trào ngược dạ dày - thực quản là gì
Trào ngược dạ dày- thực quản còn được gọi là trào ngược axit dạ dày, là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Trào ngược dạ dày thực quản có thể sinh lý, chức năng (không ảnh hưởng sinh hoạt và phát triển thể chất của cơ thể) hoặc bệnh lý v.v... thường thì do ăn uống không đúng giờ giấc, hay để thức ăn kéo dài làm vi khuẩn xâm nhập vào thức ăn sau đó mèo ăn phải thức ăn nhiễm khuẩn tích tụ lâu ngày gây viêm nhiễm hệ thống đường tiêu hóa.
2. Biểu hiện của trào ngược dạ dày thực quản
Mèo có cảm giác đói thường xuyên
Mèo có cảm giác nóng rát từ dạ dày hay vùng ngực dưới, lan hướng lên cổ.
Bụng kêu, trường hợp này ít. Đa số thường thì đau âm ĩ bên trong gây chán ăn, ăn ít, mặt mũi ủ rủ, buồn nôn, nôn
Mèo có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra lưng và chi trước. Triệu chứng này là nguyên nhân khiến bệnh trào ngược dạ dày - thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Cảm giác đau này là đau ở đoạn thực quản phần chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau giống như đau ở ngực.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản khi trở nặng khiến axit dạ dày trào ngược lên với tần suất lớn. Điều này sẽ gây phù nề, sưng tấy niêm mạc thực quản. Vì thế có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và vướng ở cổ.
Trào ngược dạ dày thực quản có thể bị khản giọng và ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản khi tiếp xúc với axit dạ dày làm cho sưng tấy.
Miệng tiết ra nhiều nước bọt
Đây là phản xạ tự nhiên của miệng gặp acid chua trào lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit.
Khi dịch vị trào lên có kèm theo dịch mật khiến mèo bệnh cảm thấy đắng miệng, chán ăn, ăn ít . Đây là biểu hiện của sự rối loạn thần kinh dạ dày, khiến cơ thể mở quá mức van môn vị và dịch mật trào ra.
Ngoài ra có thể chán ăn, sụt cân, bị thiếu máu, hoặc chảy máu ở đường tiêu hóa
3. Nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản
Có các nguyên nhân từ thực quản, từ dạ dày và các ảnh hưởng từ cơ quan khác trong cơ thể
Nguyên nhân do thực quản
Suy cơ thắt dưới thực quản
Cơ thắt dưới thực quản là cơ thấp nhất của thực quản nối với dạ dày. Bình thường cơ thắt dưới thực quản chỉ giãn mở ra khi nuốt, sau đó sẽ co thắt và đóng kín ngăn không cho dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, vẫn có lúc trương lực cơ bị giảm và dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi có sự trào ngược của dịch dạ dày lên thực quản, dịch nhày thực quản với bicarbonat và nước bọt do có tính kiềm sẽ trung hòa axit của dịch vị làm giảm hoặc mất sự kích thích của dịch vị lên niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sẽ đẩy dịch trào ngược trở xuống dạ dày. Khi bị suy cơ thắt dưới thực quản sẽ dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày - thực quản.
Các yếu tố gây suy cơ thắt thực quản: Rối loạn nhu động thực quản, giảm tiết nước bọt, hay ăn không đúng giờ giấc lâu ngày làm rồi loạn hệ thống tiêu hóa.
Thoát vị hoành
Cơ hoành là một cơ dẹt hình vòm phân chia khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co làm tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản ngăn cản trào ngược dạ dày thực quản. Khi bị thoát vị hoành, một phần dạ dày chi lên cơ hoành. Lúc này cơ thắt dưới thực quản không nằm cùng mức với cơ hoành nên dễ xảy ra trào ngược.
Nguyên nhân tại dạ dày
Ứ đọng lại thức ăn tại dạ dày : Viêm dạ dày, ung thư dạ dày, hẹp môn vị... làm cho các chất trong dạ dày chậm lưu thông xuống ruột từ đó làm tăng áp lực trong dạ dày.
Áp lực ổ bụng tăng đột ngột: Khi ho, hắt hơi hoặc gắng sức cũng có thể là nguyên nhân gây trào ngược dạ dày.
Một số nguyên nhân khác
Stress làm tăng tiết cortisol: Cortisol làm tăng axit trong dạ dày, làm tăng trương lực co bóp của dạ dày, đẩy dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Stress làm rối loạn nhu động thực quản khiến cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm, việc giãn mở cơ xảy ra thường xuyên và kéo dài làm dịch vị trào ngược lên thực quản.
Thói quen ăn uống không lành mạnh gây áp lực cho trương lực của cơ thắt thực quản, dẫn đến cơ này bị yếu, đóng mở bất thường, gây chứng trào ngược.
Những yếu tố bẩm sinh: Cơ thắt thực quản dưới yếu, mèo bị sa dạ dày, hay có thoát vị cơ hoành, chấn thương tai nạn... Trào ngược dạ dày ở mèo thường được cho là sinh lý bình thường với triệu chứng điển hình là nôn.
Béo phì: Cân nặng gây áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới khiến trương lực yếu đi, vì thế axit dạ dày và các chất dễ trào ngược hơn.
4. Tác hại của trào ngược dạ dày thực quản
Viêm, loét thực quản: Dịch dạ dày trào lên thực quản thường xuyên làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm. Có thể làm mèo bệnh gặp các triệu chứng như: khó nuốt, nuốt đau , đau ngực. Đặc biệt đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, mất cảm giác thèm ăn.
Hẹp thực quản : Xơ hóa thực quản do viêm sẽ làm co rút thực quản, hẹp thực quản
Barrett thực quản (tiền ung thư thực quản): Đây là tình trạng các tế bào lót ở vùng thấp thực quản bị biến đổi màu sắc, do sự tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit dạ dày. Chỉ có một tỷ lệ phần trăm nhỏ những người bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ phát triển thành Barrett thực quản.
Ung thư thực quản: Trào ngược dạ dày dẫn đến Barrett thực quản và gây ra ung thư thực quản là biến chứng hiếm gặp, nghiêm trọng. Kèm với các triệu chứng như nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau dai dẳng, khàn tiếng, ho khạc liên miên, đau ngực, hội chứng nhiễm trùng nổi bật. Đôi khi sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả 2 bên. Sau một thời gian mắc bệnh thì toàn thân gầy sút, suy dinh dưỡng.
Một lượng nhỏ dịch axit trào lên được tới đường hô hấp trên cũng có thể gây ra tình trạng viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hay phổi. Mèo bệnh bị ho, khò khè kéo dài nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị thông thường. Một số bị khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng dày lên.
Trào ngược axit dạ dày xảy ra khi dòng chảy ngược không thể kiểm soát được dịch dạ dày hoặc ruột vào ống nối cổ họng và dạ dày. Một trong những nguyên nhân do sự giãn nở cơ trong một thời gian khá ngắn tại đáy của thực quản. Tương tự như chứng nôn mửa mãn tính.
Các loại axit dạ dày như pepsin, muối mật và một số thành phần khác của các loại dịch đường tiêu hóa. Có thể gây tổn thương niêm mạc lớp nhầy bảo vệ của thực quản. Từ đó, dẫn đến tình trạng viêm dạ dày thực quản ở mèo.
Triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược axit dạ dày ở mèo có thể gây ra viêm thực quản với các mức độ nặng, nhẹ khác nhau. Viêm thực quản nhẹ là tình trạng lớp màng bảo vệ thực quản chỉ bị viêm ít. Trong khi đó, viêm loét thực quản nặng hơn gây tổn thương các lớp sâu hơn của dạ dày thực quản.
Quá trình thay đổi hành vi của mèo có thể bao gồm các triệu chứng nôn mửa thức ăn, chán ăn và sụt cân.
Trào ngược axit dạ dày ở mèo
Trào ngược axit dạ dày ở mèo là căn bệnh khá phổ biến. Đây là tình trạng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và giới tính của mèo. Tuy nhiên, tùy theo tình trạng, khu vực trong hệ tiêu hóa mà sử dụng phương pháp điều trị khác nhau.