13/12/2023
PEPERNOTEN EN CHOCOLADELETTERS
“Mag ik mijn konijn pepernoten geven? Want hij wil ze steeds stelen!”
Nee, dat mag niet, want pepernoten zijn helemaal niet goed voor je konijn.
“Maar hij vindt ze lekker!”
Tja. Veel huiskonijnen zijn zoetekauwen, terwijl suiker toch uitgesproken slecht voor ze is. Dus als je konijn graag je ontbijtje van cornflakes met suiker en melk met je deelt, of een boterham met jam, dan is dat toch niet goed voor je diertje. Je konijn wil ook best wel je ijsje met je delen, of je koekje bij de koffie. En kattenvoerbrokjes, veel konijnen draaien er hun pootje niet voor om en jagen katten bij hun bakjes weg. Sommige konijnen bedelen om de pizza die je eet. Willen je ook wel helpen met je broodje Franse kaas ... Maar al deze dingen die ze graag willen hebben zijn uitgesproken slecht voor ze.
“Maar wij eten toch ook weleens chips, friet, pizza.. of noem maar op, dus junkfood? Dat is eigenlijk ook niet goed voor ons maar we doen het wel. Dus waarom een konijn niet?”
Ja, tuurlijk geven wij graag toe aan onze lekkere trek. Maar wij zijn omnivoren, ofwel alleseters, en wij kunnen vrijwel alles verdragen. - Als we tenminste niet de pech hebben om problemen te hebben met ons spijsverteringsstelsel. Want in dat geval kunnen we bepaalde dingen niet eten, omdat we daar ziek van worden. - Maar als alles ‘normaal’ werkt, zijn we net vuilnisbakken. Wij eten echt van alles, zonder problemen. Misschien worden we misselijk “toch teveel van gegeten…”, maar dat is na verloop van tijd gelukkig weer over.
Bij konijnen is het heel anders. Konijnen zijn herbivoren, ofwel planteneters, en hun spijsverteringsstelsel is uitsluitend ingericht op het verteren van plantaardig voedsel. Wij kunnen ons menselijke spijsverteringsstelsel nooit vergelijken met het uiterst gevoelige, zeer uitgebalanceerde spijsverteringsstelsel van een konijn. Verkeerd voedsel kan dat spijsverteringssysteem ernstig verstoren. Er kan daardoor zoveel gasvorming in de maag, de darm en de blindedarm ontstaan dat alles opzwelt en de hele darmwerking stilvalt. En dan heb je te maken met een doodziek konijn met heel veel pijn.
- Je mag er ook nooit vanuit gaan dat “konijnen zelf wel weten wat goed of niet goed voor ze is”. Dat instinct zijn onze huiskonijnen in de loop van de tijd echt wel kwijtgeraakt. De meeste huiskonijnen zijn snoepers en eten alles wat ze niet vies vinden, ook de Liga uit een babyvuistje. Het is daarom je plicht om je dier te beschermen, zoals je ook een peuter beschermt door hem/haar niets te laten eten of drinken wat slecht of schadelijk is.
Dus pepernoten of ander mensensnoep geven: nee, niet doen. Geen paniek hoor, als je konijn eens een pepernoot op de grond vindt, of er eentje van de tafel steelt. Zo’n enkele pepernoot zal, in de meeste gevallen, geen schade aanrichten. Gewoon lekker veel hooi er achteraan en opletten dat hij of zij goed blijft eten en keutelen.
Maar wil je je konijn graag verwennen, dan zijn er ontelbare dingen die een konijn wel zonder bezwaar kan, en mag, eten. Lijsten met geschikte groenten/kruiden/fruit en snacks waar een konijn blij van wordt zijn gemakkelijk op internet te vinden. En als je je konijnen op Sinterklaasavond wilt verrassen dan bieden diverse verantwoorde webshops speciaal voor Sinterklaas leuke konijnensnacks aan, zoals bijvoorbeeld een letter, of strooigoed. Je mag je konijnen dus best laten snacken, zoals wij ook doen. Maar zoek het niet in het extreme, hou het puur natuur, want dat past het beste bij een konijn.
CHOCOLADELETTERS
“Dus na dat pepernotenverhaal begrijp ik dat mijn konijn ook geen chocola mag? Maar ook niet een heel klein stukje? Want hij heeft het weleens gepikt.. Maar hij is er toen niet ziek van geworden.. “
Fijn dat je konijn er niet ziek van geworden is, want het risico is heel groot. Chocola bevat namelijk een giftige stof, theobromine. Theobromine beïnvloedt het centrale zenuwstelsel, het verhoogt de hartslag en veroorzaakt uitdroging. Verdere gevaarlijke effecten zijn verhoogde calcium waarden in het hart en in de spieren van het skelet. Het gif kan spiertrillingen, hartkloppingen en epileptische aanvallen en zelfs coma veroorzaken.
Wij mensen hebben een enzym dat deze stof afbreekt, waardoor het niet meer giftig is. Gelukkig voor ons! Maar dieren hebben dat enzym niet.
Bij dieren gaat het pure, niet afgebroken gif vanuit de maag en darmen via de bloedbaan naar de lever. Maar in plaats van dat de afvalstoffen vervolgens via de urine worden uitgescheiden, worden ze tijdens hun weg naar buiten, vanuit de blaas en darm, opnieuw in de bloedbaan opgenomen. Het lichaam raakt het gif dus niet kwijt.
De dierenarts kan een hond die chocola gegeten heeft laten braken om zo te proberen de meeste giftige stof uit het lijf te krijgen, waardoor het dier een kans heeft om van de vergiftiging te herstellen.
Maar konijnen kunnen niet braken dus die noodgreep gaat niet op voor konijnen. En omdat konijnen maar een klein lijfje hebben zal het gif een nog grotere impact hebben.
DE CHOCOLA
Hoe donkerder de chocola is, hoe meer theobromine het bevat, dus hoe giftiger. Maar dat betekent niet dat het eten van melk chocola of witte chocola niet gevaarlijk is. Een stuk melk chocola van minder dan 100 gram kan fataal zijn voor een konijn van 3 kg.
Witte chocola heeft heel weinig tot geen theobromine maar heeft een zeer hoog vetgehalte, wat voor een ernstig ontregeld spijsverteringskanaal (en daardoor een flink ziek konijn) kan zorgen. Of het nou pure chocola is, of melk chocola, of witte chocola, voor een konijn is het allemaal TABOE. Een gewaarschuwd mens telt voor twee: hou chocola buiten het bereik van konijnen.
DE VERGIFTIGING
Verschijnselen van vergiftiging kunnen tussen 1 - 12 uur na het eten van chocola optreden.
Wanneer je het vermoeden hebt dat je konijn chocola heeft gegeten, wacht dan niet af maar onderneem direct actie. Bel met een konijndeskundige dierenarts wat er gedaan kan worden. Te denken valt aan een infuus om het gif in het bloed te verdunnen. Als er minder dan 2 uur geleden chocola is gegeten, dan kan direct gestart worden met het geven van Norit. Als er al sprake is van hartritmestoornissen kan daar mogelijk medicatie tegen gegeven worden.
Wacht nooit af maar roep direct de hulp in van een konijndeskundige dierenarts.