03/05/2023
ပူပြင်းတဲ့နွေရာသီ နှင့် ခွေးများအသက်ဆုံးရှုံးစေနိုင်သော အပူရှပ်ခြင်း Heat stroke ဖြစ်ပါက ဆောင်ရွက်ရမည့်အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်းများ
ဒီနှစ်နွေဟာ ခါတိုင်းထက်ပိုပူပါတယ်။ ပူရတဲ့အထဲ လျှပ်စစ်မီးပါပျက်တော့ နေရိပ်ထဲ၊ အိမ်ထဲနေလည်း ပန်ကာ၊ Aircon မဖွင့်ထားနိုင်တော့ ပိုပြီး နေမထိထိုင်မရအောင်ကိုပူပါတယ်။ အမွေးထူတဲ့ခွေးကလေးတွေမှာ ချွေးထွက်စရာ ချွေးပေါက်တွေမပါတော့ အပူဒဏ်ကို လူတွေထက် ပိုခံကြရတဲ့အတွက် ပြင်းထန်စွာကိုယ်ပူတက် အပူရှပ်ပြီး သေဆုံးကြရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ မကြာခဏကြားရတဲ့အတွက် စိတ်မချမ်းမြေ့ဖြစ်ရပါတယ်။
ဒါကြောင့် ခွေးတွေမှာ အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်တဲ့ထိ Heat stroke ဝင်ရင် ဘယ်လိုလက္ခဏာတွေပြမလဲဆိုတာကို သိရှိထားနိုင်ဖို့နဲ့ ဒီလိုလက္ခဏာတွေဖြစ်လာရင် ဆေးခန်းမပြေးမီ အိမ်မှာ ဘယ်လိုသက်သာအောင်လုပ်ပေးရမလဲဆိုတဲ့ အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်းများကို ဗဟုသုတအနေနဲ့တင်ပြချင်ပါတယ်။
ခွေးတွေမှာ Heat stroke ဝင်ပြီဆိုရင် အောက်ပါလက္ခဏာများ တွေ့ရပါမယ်။
၁။ အသက်ရှူမြန်လာခြင်း၊ အသက်ရှူခက်လာခြင်း
၂။ တံတွေးတွေ ပါးစပ်ထဲစေးပျစ်နေခြင်း၊ တံတွေးများ အလွန်အမင်း အတန်းလိုက်ကျခြင်း၊ သွားဖုံးနဲ့လျှာများအလွန်အမင်းနီရဲလာခြင်း
၃။ ရုတ်တရက် အားအင်ယုတ်လျော့လာခြင်း၊ မူးဝေလာခြင်း၊ ဒယီးဒယိုင်ဖြစ်လာခြင်း
၄။ မျက်လုံးများ ခြောက်သွေ့လာခြင်း၊ ကြောက်ရွံ့သည့်အမူအယာပြခြင်း
၅။ လဲပြိုကျခြင်း၊ အန်ထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျောခြင်း၊ သတိလက်လွတ်မေ့မျောခြင်း။
အထက်ပါ လက္ခဏာများထဲမှာ အချို့သို့မဟုတ် တော်တော်များများတွေ့ရလျှင် မိမိတို့ခွေးလေးများတွင် အပူရှပ်ပြီဆိုတာကို သိရှိနိုင်ပြီး အောက်ဖော်ပြပါ အရေးပေါ်နည်းများဖြင့် သက်သာအောင် ပြုလုပ်ပေးပါ။
၁။ Heat stroke ဖြစ်နေသော ခွေးကို အရိပ်ရပြီး အေးတဲ့နေရာ လေဝင်လေထွက်ကောင်းသောနေရာသို့ ချက်ချင်းရွှေ့ပါ။
၂။ ခွေးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်သို့ ရေအေးနဲ့ တကိုယ်လုံးစိုစွတ်တဲ့ထိ လောင်းချပေးပါ။
မှတ်ချက်။ ရေခဲရေအသုံးပြုခြင်းဟာ အပူအအေးရုတ်တရက်ပြောင်းပြီး shock ဖြစ်စေနိုင်သဖြင့် ရိုးရိုးရေအေးကိုသာ အသုံးပြုပါ။ အကောင်းဆုံးရေရဲ့အပူချိန်ဟာ ၁၆ ကနေ ၁၇ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အတွင်း ခပ်အေးအေးဖြစ်နေတဲ့ရေပါ။
၃။ ရေစိုအဝတ်နဲ့ တကိုယ်လုံးလုံအောင်ဖုံးအုပ်ထားခြင်းဟာ ကိုယ်အပူချိန်ကို မကျစေနိုင်ပဲ ပိုပြီးဆိုးရွားစေတဲ့အတွက် နဖူး၊ လည်ပင်း၊ ဝမ်းဗိုက်နဲ့၊ နားရွက်များ၊ ခြေဖျား၊ လက်ဖျားများကိုသာ ကပ်ပေးပါ။
၄။ ရေအေးအေးလေးကို ဖြည်းဖြည်းနဲ့ နည်းနည်းချင်းတိုက်ပေးပါ။
၅။ ခွေးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်လျော့ကျသွားပြီး အသက်ရှူနှုန်းပုံမှန်ဖြစ်လာတဲ့ထိ ရေကို လောင်းနေပေးပါ။ ခွေးချမ်းတုန်လာလျှင် ရေလောင်းတာကိုချက်ချင်းရပ်ပါ။ ရေပတ်ဝတ်တွေခွာပစ်ပါ။
၆။ ရေလောင်းတဲ့အခါ ဦးခေါင်းပိုင်းကို မလောင်းရပါ။ ဦးခေါင်းပိုင်းကို ရေလောင်းပါက သတိလစ်နေတဲ့ခွေး နှင့် မျက်နှာပြားနှာတိုခွေးမျိုးများတွင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲရေဝင်ပြီး ရေမွှန်းခြင်းကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးစေတတ်ပါသည်။
အထက်ပါနည်းများဖြင့် ခွေးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို လျှော့ချစေပြီးလျှင်လည်း ပေါ့ဆမနေပဲ နီးစပ်ရာ တိရစ္ဆာန်ဆေးခန်းများသို့ ခေါ်ဆောင်ပြီး လိုအပ်သည့် ကုသမှုများကို ခံယူစေရပါမည်။
အထူးသဖြင့် အသက်ကြီးလွန်း၊ ငယ်လွန်းသောခွေးများ၊ အမွေးထူသောခွေးများ၊ ရောဂါအခံရှိသောခွေးများ နှင့် မျက်နှာပြား နှာတိုသော Pugs နှင့် Bulldogs များဟာ Heat stroke ဒဏ်ကို ပိုမိုပြင်းထန်စွာခံစားရပြီး အိမ်တွင်အရေးပေါ်ကုသပေးပြီးသော်လည်း စိတိမချရပဲ Heatstroke ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ပါသဖြင့် နီးစပ်ရာကျွမ်းကျင်သော တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်နှင့် ဆက်လက်ပြသကုသမှုခံယူစေရပါမည် ။
ကျမရေးတဲ့ ဒီစာစုလေးဟာ တဖက်တလမ်း၊ တထောင့်တနေရာကနေ ခွေးလေးတွေရဲ့အသက်များစွာကို ကယ်ပေးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ရင်း
Dr. Swe Mar Tun
B. V. Sc., M.V.Sc. (Pathology)
မှတ်ချက်။ လွတ်လပ်စွာ share နိုင်ပါသည်။ ကူးယူဖော်ပြပါက credit ပေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံပါသည်။
မူရင်း post link : https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0XA9LoVX5yvQF4jREnHmkbJhQqskhKNdUijRVQSXsWAPJ2hkyEPkEieTRWvirSuK7l&id=100059624498002
