18/11/2021
Συμβουλές εκπαίδευσης
Πρίν δώσουμε κάποιες βασικές συμβουλές εκπαίδευσης να υπενθιμίσουμε τι είναι η εκπαίδευση σκύλου και ποιά η αξία της.
Με την εκπαίδευση του σκύλου μας αποσκοπούμε στο να διδάξουμε έναν κώδικα επικοινωνίας στον σκύλο μας.Οι εντολές κάτσε,ξάπλα,μείνε κλπ. δεν σημαίνουν τίποτα για τον σκύλο.Ο στόχος μας είναι ο σκύλος να καταλάβει τι σημαίνουν οι εντολές και να θέλει να τις εκτελέσει.Δεν προσπαθούμε να επιβληθούμε ούτε να του δείξουμε ποιός είναι ο αρχηγός. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να καταλάβει τι του ζητάμε όταν του δίνουμε μια εντολή και ότι αν την εκτελέσει θα συμβεί κάτι το ευχάριστο για εκείνον,μια λιχουδιά ,ένα παιχνίδι ή προφορική επιβράβευση.
Για παράδειγμα, ο σκύλος εκτελεί την εντολή κάτσε και επιβραβεύεται. Μετά από μερικές επαναλήψεις, κάνει τη σύνδεση ότι όταν ακούσω τον συγκεκριμένο ήχο και κάτσω ,επιβραβεύομαι.Δεν κατάλαβε τι σημαίνει η λέξη ,εκάνε απλά τη σύνδεση ότι όταν ακούσω τον συγκεκριμένο ήχο η δω το χειροσινιάλο η ο συνδιασμό των δύο και κάτσω κάτι καλό συμβαίνει.
Οι σκύλοι από τη φύση τους χρησιμοποιούν κατά 90 % τη γλώσσα σώματος τους για να επικοινωνήσουν και αυτός είναι ο βασικός λόγος που όταν επικοινωνούν μαζί μας δεν ακούν μόνο τον ήχο (λέξη) αλλά προσέχουν και τη γλώσσα σώματος μας,τον ήχο και την χροιά της φωνής μας.
Μέσα από την σωστή εκπαίδευση και καθόδηγηση ,μαθαίνουμε να διαβάζουμε σωστά τη γλώσσα σώματος του σκύλου και μαθαίνουμε πως η δική μας γλώσσα σώματος επηρεάζει την συπεριφορά του.
Υπάρχουν φυλές που από τη φύση τους θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας και αυτό κάνει το μάθημα πιο εύκολο.Αυτές οι φυλές έχουν εκτραφεί πολλά χρόνια για αυτό το σκοπό.Οι ποιμενικές φυλές για παράδειγμα,ήταν απαραίτητο να μπορούν να συνεργαστούν καλά και εκτελούν τις εντολές του ιδιοκτήτη τους, ώστε να κατευθύνουν το κοπάδι.Τα τεριέ από την άλλη μεριά, όπως και τα μπούλντογκς δεν χρειαζόταν να έχουν αυτό το χαρακτηριστικό προκειμένου να είναι μέρος του εκτροφικού προγράμματος.Επιλέγονταν ζώα με θάρρος ,τόλμη και κριτικό πνεύμα.Και αυτό γιατί, ένα τεριέ που είναι μερικά μέτρα κάτω από τη γη για να ξετρυπώσει ζώα που ήταν επιβλαβή για τις σοδείες η τα ζώα φάρμας, δεν έχει οπτική επαφή με τον ιδιοκτήτη και συνήθως δεν είναι σε θέση να ακούσει ούτε τη φωνή του, πρέπει μόνο του να πάρει τις αποφάσεις.
Όταν αναγνωρίσουμε τι επιζητεί και χρειάζεται ο σκύλος από μας , μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν επιβράβευση για τις επιθυμητές συμπεριφορές.Αυτό για κάποιο σκυλί μπορεί να είναι λιχουδιά και για κάποιο άλλο ένα παιχνίδι.Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι ο σκύλος μας να θέλει να συνεργαστεί μαζί μας και να εκτελεί τις εντολές που του δίνουμε με χαρά.Η εκπαίδευση είναι και θα πρέπει πάντα να είναι , κάτι που ο σκύλος βρίσκει ευχάριστο.
Τα μαθήματα θα πρέπει να είναι πάντα μικρής διάρκειας.3-5 λεπτά είναι αρκετά για αρχή.Η αύξηση στον χρόνο μαθήματος γίνεται πάντα πολύ σταδιακά και μόνο όταν ο σκύλος δείχνει να έχει καταλάβει τι κάνουμε και να το απολαμβάνει.
Αυτό θα το καταλάβει εύκολα ακόμα και ένας άπειρος ιδιοκτήτης.Όταν ο σκύλος καταλάβει ότι είναι η ώρα για μάθημα θα κουνάει την ουρά του θα δείχνει ενθουσιασμένος και θα αρχίσει να ''προσφέρει'' τις εντολές που γνωρίζει , αν γνωρίζει ήδη κάποιες.
Το μάθημα όπως ακριβώς και το παιχνίδι ,τελειώνει πάντα πρίν ο σκύλος κουραστεί και χάσει το ενδιαφέρον του.Την ώρα ακόμα που είναι προσηλωμένος 100% στο μάθημα και δείχνει ενθουσιασμό,είναι η ώρα που θα το λήξουμε.Πάντα αποφασίζουμε εμείς πότε θα λήξει και δεν περιμένουμε να μας δείξει ο σκύλος ότι κουράστηκε/βαρέθηκε.
Το μάθημα τελειώνει πάντα ευχάριστα και με μια εντολή που ξέρει και εκτελεί άψογα χωρίς δυσκολίες.Αν είμαστε ακόμα στην αρχή και δεν γνωρίζει ακόμα καμία εντολή το μάθημα μπορεί να τελειώσει με χάδια,ένα μικρό περίπατο ή πετώντας του το μπαλάκι 2-3 φορές.
Στα αρχικά στάδια της εκπαίδευσης που η διάρκεια των μαθημάτων δεν θα ξεπερνάει τα 5 λεπτά ,μπορούμε να κάνουμε 3-4 συνεδρίες την ημέρα.Στην πορεία, που η διάρκεια των μαθημάτων θα έχει αυξηθεί και οι ασκήσεις θα είναι πιο απαιτητικές περιορίζουμε στις 2 συνεδρίες την ημέρα.
Μια φορά την εβδομάδα, ίσως και δυο ανάλογα με τον σκύλο μας , δεν κάνουμε μάθημα καθόλου.Βγαίνουμε τη βόλτα μας ,παίζουμε με το μπαλάκι, το τσουβαλάκι ή ότι άλλο του αρέσει να παίζει και δεν ασχολούμαστε με τις εντολές.
Ξεκινάμε πάντα την εκπαίδευση με κλίκερ και στην πορεία αν αυτό μας είναι πιο βολικό μπορούμε να δουλέψουμε με verbal markers ή συνδιασμό verbal markers & clicker. Στα πρώτα στάδια ξεκινάμε πάντα με το κλίκερ.
Οι εντολές διδάσκονται πάντα μια εντολή τη φορά.Όταν για παράδειγμα του μαθαίνουμε το ''κάτσε'' δεν προσπαθούμε να διδάξουμε στην ίδια εκπαιδευτική συνεδρία και το ''ξάπλα''.
Μια εντολή τη φορά. Όταν έχει κατανοήσει πλήρως αυτή την εντολή και την εκτελεί σωστά 10 στις 10 , τότε προχωράμε στην εκμάθηση της επόμενης εντολής.Όταν ήδη γνωρίζει άψογα μια εντολή και διδάσκουμε μια νέα εντολή μπορούμε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης να δουλεύουμε που και που και την εντολή που ήδη γνωρίζει.1.Για υπενθύμιση και ενίσχυση της εντολής που ήδη γνωρίζει και 2.Για τόνωση της αυτοπεποίθησης του.Εκτελεί κάτι που γνωρίζει και επιβραβευέται παίρνοντας λιχουδιά και ακούγοντας μπράβο.
Όταν διδάσκουμε μια νέα εντολή, για παράδειγμα το “κάτσε” , έχουμε μια εικόνα στο μυαλό μας για το πως θέλουμε να εκτελεί ο σκύλος την εντολή αυτή.Θέλω να κάθεται άμεσα,μπροστά μου ευθυτενής και να είναι συγκεντρωμένος σε μένα.
Αυτό όμως έχει πολλά σκέλη , δεν είναι μόνο η εντολή κάτσε.Είναι ''κάτσε'',σε συγκεριμένη θέση ''μπροστά μου'',''ευθυτενής'' και όχι ένα τεμπέλικο κάτσε πάνω στο πίσω πόδι του, '' να είναι συγκεντρωμένος σε μένα'' και όχι να αποσπάται από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται.Όπως βλέπετε, η εντολή “κάτσε” χωρίστηκε σε 4 τμήματα.
Σε αυτά τα 4 τμήματα θα χωριστεί λοιπόν και η εκμάθηση της εντολής.
1.Εκμάθηση της εντολής κάτσε,να κάνει δηλαδή ο σκύλος τη σύνδεση της εντολής (ήχο) με την συγκεκριμένη στάση σωμάτος.
2.Να μάθει που να κάθεται.
3.Πως να κάθεται.
4.Να είναι συγκεντρωμένος σε μας.
Όταν λοιπόν διδάσκουμε μια νέα εντολή, δεν περιμένουμε να τα πετύχουμε όλα τέλεια αμέσως.Σπάμε την άσκηση σε τμήματα και δουλεύουμε μεθοδικά ένα τμήμα της άσκσης κάθε φορά.
Eπιλέγουμε πάντα την μέθοδο του louring (οδηγούμε τον σκύλο κρατώντας μια λιχουδιά στο χέρι στην επιθυμητή συμπεριφορά/θέση) σαν πρώτο ''εργαλείο'' εκμάθησης.Αν τύχει κατά τη διάρκεια του μαθήματος και μας προσφέρει μια επιθυμητή συμπεριφορά μπορούμε πάντα να την μαρκάρουμε και αυτήν (free shaping).
Free shaping σημαίνει, να περιμένουμε πότε ό σκύλος θα μας προσφέρει μια επιθυμητή συμπεριφορά και να την μαρκάρουμε με σκοπό να μας την ξαναπροσφέρει. Μέχρι να είμαστε σε θέση να την ονομάσουμε και να μάθει να την εκτελεί όταν το ζητάμε, με κάποια σκυλιά όπως τα Μπουλ Τερριέ , θα αργήσουμε πάρα πολύ να δούμε πρόοδο . Γι' αυτό, δουλεύουμε με τη μέθοδο του louring και κρατάμε το free shaping για τη περίπτωση που μας δοθεί μια κατάλληλη ευκαιρία να μαρκάρουμε μια επιθυμητή συμπεριφορά.
Δίνω ένα απλό παράδειγμα free shaping για να καταλάβουμε όλοι πώς λειτουργεί αυτή η μέθοδος.Βγάζω τον σκύλο στην αυλή μου για μάθημα.Έχω το κλικερ στο χέρι μου και ένα τσαντάκι γεμάτο λιχουδιές.Κάποια στιγμή ο σκύλος θα κάτσει. Τότε με το κλικερ μου μαρκάρω το κάτσε και ο σκύλος σύντομα θα κάνει τη σύνδεση ότι όταν κάθομαι παίρνω λιχουδιά.Τώρα, το μόνο που έχω να κάνω είναι παρατηρήσω ποιές κινήσεις προμηνύουν ότι ο σκύλος θα κάτσει,ώστε 1-2 δευτερόλπτα πρίν κάτσει να πω ''κάτσε'' να μαρκάρω όταν κάτσει και να επιβραβεύσω.Χρονοβόρο και αντιπαραγωγικό να βγείς για μάθημα και να περιμένεις να δείς πότε ο σκύλος θα ''προσφέρει''μια συμπεριφορά που θα μπορούσες να μαρκάρεις.Έχει τόσα άλλα που θα μπορούσε να κάνει πρίν κάτσει η ξαπλώσει,που θα μας πάρει τόσο πολύ χρόνο να φτάσουμε να έχουμε 2-3 εντολές που οι περισότεροι θα απογοητευτούν και θα τα παρατήσουν.
Υπάρχουν πιθανότητες ακόμα και σκυλιά με καλό food drive να μην ενδιαφερθούν για τη λιχουδιά που κρατάμε, οπότε να μην έχουμε τη δυνατότητα για louring. Ή το σκυλί μας να μην έχει αρκετό food drive ,οπότε οι λιχουδιές να μην αποτελούν κίνητρο.Σε αυτή τη περίπτωση μπορούμε να μην ταΐσουμε καθόλου τον σκύλο στο μπόλ του για μερικές μέρες και να φάει την ποσότητα φαγητού που θα έτρωγε σε ένα η δύο γεύματα, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του.Αυτό θα βοηθήσει στο να αυξηθεί το food drive. Για όσους ταΐζουν ξηρά τροφή, αυτό είναι γενικά πιο εύκολο. Όσοι ταΐζουν barf , θα πρότεινα για μερικές μέρες να ταΐσουν βραστό φιλέτο κοτόπουλο κομμένο σε μικρά κομμάτια.
Οι λιχουδιές που χρησιμοποιούμε θα πρέπει να είναι κάτι που ο σκύλος θεωρεί γευστικό και δείχνει να απολάμβάνει,με σχετικά μικρό μέγεθος και ευκολία στην κατάποση.Επιλέγουμε το μέγεθος της λιχουδιάς ανάλογα με τον σκύλο μας. Όχι πολύ μικρό ωστέ να νιώθει ότι ανταμοίφθηκε με κάτι που έχει αξία και όχι πολύ μεγάλο ώστε να μην νιώσει ότι χόρτασε μέσα σε μόλις 5 λεπτά εκπαίδευσης.Οι λιχουδιές που επιλέγουμε πρέπει πάντα να είναι κάτι που δεν απαιτεί πολύ μασούλημα γιατί δεν θέλουμε να ασχολείται πολύ ώρα να μασουλάει τη λιχουδιά.Θέλουμε να είναι κάτι που βρίσκει ευχάριστο αλλά το καταπίνει γρήγορα ώστε να παρεμένει συγκεντωμένος σε μας και να είναι γρήγορα έτοιμος να πάρει την επόμενη λιχουδιά,ώστε να συνεχίζουμε το μάθημα μας χωρίς διακοπές.
Ξεκινάμε την εκπαίδευση με τις πιο εύκολες εντολές που θα διδαχθεί ώστε να χτίσουμε μια καλή βάση,να καταλάβει ο σκύλος τι του ζητάμε και πως λειτουγεί η εκπαίδευση και στην πορεία διδάσκουμε πιο δύσκολες και πιο πολύπλοκες εντολές.Όταν κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας ο σκύλος μας δείχνει να μην καταλαβαίνει τι είναι αυτό που το ζητάμε να κάνει και να προβληματίζεται,δουλεύουμε για λίγο με εύκολες απλές εντολές που ήδη γνωρίζει και εκτελεί άψογα.
Η σωματική άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι ενός προγράμματος εκπαίδευσης.Αν ο σκύλος μας δεν είναι καλά εκτονωμένος και έχει συσσωρευμένη ενέργεια,δεν θα μπορέσει ποτέ να συγκεντρωθεί στο μάθημα του.Η σωματική άσκηση θα πρέπει να είναι πάντα κατάλληλα προσαρμοσμένη ανάλογα με την ηλικία και την φυσική κατάσταση του σκύλου.
Είναι χαρά μας να μοιραζόμαστε χρήσιμες και αποτελεσματικές συμβουλές για επιτυχημένες εκπαιδευτικές συνεδρίες!
Με εκτίμηση στον ιδιοκτήτη και σεβασμό στον σκύλο,
η ομάδα των Working Bull Terriers kennel & Train your dog.