26/08/2021
පැරසිටමෝල් පූසන්ට මාරාන්තිකය..
"මචං අපේ පූස් පැටියෙක් ඉන්නවා අද පොඩ්ඩක් ඌට සනීප නෑ වගේ.." රාත්‍රී හතට පමන මගේ පාසල් මිත්‍රයකුගෙන් දුරකතන ඇමතුමක් ලැබුණි.
"මොකද වෙලා තියෙන්නේ.."
"පිටි පස්සේ කකුල පොඩ්ඩක් පණ නෑ වගේ... කවුරු හරි ගහලද දන්නේත් නෑ.. අල්ලනකොට පොඩ්ඩක් රිදෙනවා ...පෙන්නන්න වෙයිද?"
"කෑම සාමාන්‍ය විදියට කනවාද?"
"කනවා පොඩ්ඩක් අඩුයි.. අපි පැනඩෝල් බාගයක් දුන්නා.. "
"මොකක්..?" පූසෙක්ට පැරසිටමෝල් දීම අපි කොයිම විටකවත් ප්‍රාර්තනා නොකරන ආරංචියකි. පැරසිටමෝල් යනු අපි පොඩි දරුවන්ට පවා දෙන ඉතාමත්ම ආර්ක්ශාකාරී ඖෂධයකි. ඒ නිසාම බොහෝ දෙනෙකු තමන්ගේ සතෙකු අසනීප වූ විටක පැරසිටමෝල් දීමට පුරුදු වී සිටී.
"සතා පේරාදෙණියට ගෙනියන්න පුලුවන්ද?" පැරසිටමෝල් දුන් වෙලාව, ප්‍රමාණය ගැන විස්තර විමසීමෙන් අනතුරුව මම ඇසුවෙමි.
"හෙට උදේටද?"
"නෑ මචං මේ දැන්. "
"මේ රෑ..ඒ මොකද? ඇයි හදිස්සියේ..?" පූස් පැටියාගේ රෝගී තත්වය ගැන විමසන වෙලාවේ නොතිබූ කලබලයකින් ඇසූ මගේ ප්‍රශ්නයෙන් ඔහු පුදුමයට පත් වූ බවට සැක නැත.
"මචං පැනඩෝල් පූසන්ට විසයි.."
"හැබැයි පොඩි කෑල්ලක් කෑවේ.."
"පොඩ්ඩක් උනත් විසයි...පොඩ්ඩක් ඉදපන් මම කාට හරි කතා කරලා බලනකන්.." පැනඩෝල් විශ වීමට ඉක්මනින්ම ප්‍රථිකාර කල යුතුය. මම පශු ශික්ෂන රෝහලේ මිතුරියකට කතා කර විස්තර විමසුවෙමි.
ඇයි අප්පච්චී කලබලෙන්.. මොකද්ද වෙලා තියෙන්නේ.. ?" ඒ මොහොතේ මගේ කලබලකාරී බව දුටු මගේ දියණිය විමසා සිටියාය.
"යාලුවෙක්ගේ පූසෙක් ලෙඩ වෙලා.."
"ඉතින් ඇයි කලබල.. "
"ඉක්මනින්ම බෙහෙත් දෙන්න ඕන.. එයා පැනඩෝල් දීලා.."
"මොනවා? ඇයි ඒ? "
"දීලා පැටියෝ.. ඉන්නකෝ මේ කෝල් එක ගන්නකන්..
"ඒත් ඇයි එයා දන්නේ නැත්තේ පූසන්ට පැරසිටමෝල් හොඳ නෑ කියලා.. " අවුරුදු එකොලහක් වූ ඇය සතුන්ට ඇති කැමැත්ත නිසාම අහුවෙන අහුවෙන හැම පොතම කියවා ඇති බැවින් මේ දේවල් දැන ගත්තාට අනෙක් අය ඒ දේවල් නොදන්නා බව ඇයට පැහැදිලි කලෙමි.
"ඒත් ඇයි අප්පච්චිට කියලා දෙන්න බැරි ඔයාගේ යාලුවන්ට..?"
"මට පුලුවන්ද හැමෝටම ඕවා කියලා දෙන්න.."
"ඔව් ඔයාට පුලුවන් වෙන්න ඕන.." මම ඇගේ වචන එතරම් තැකුවේ නැත.
පශු වෛද්‍යවරයෙක් ලෙස මට ඉතාමත් සාමාන්‍ය ලෙස දැනන දේවල්, අපේ ක්ශේස්ත්‍රයෙන් පිට බොහෝ අයකුට බෙහෙවින් ආගන්තුක වන බව වරින් වර මගේ නෑදෑ හිත මිතුරන් සමග විවිධ අවස්ථා වලදී කෙරෙන සංවාද වලදී මට පැහැදිලි වී ඇත..
සමහර කරුණු ගැන කෙරෙන පැහැදිලි කිරීම් බොහෝ දෙනෙකුට ප්‍රයෝජනවත් බවත් ඔවුන්ගේ සු‍රතලුන්ගේ ජීවිතයට වෙනසක් කල හැකි වනු ඇති බවත් මට සිතේ. ඒ දැනුවත් කිරීම් වෙනුවෙන් මේ පිටුව ඇරබීමට සිතුවෙමි. අමගේ දියණිය කිව්වා වගේ "වෙනසක් කරන්න පුලුවන් වෙයිද?" කියලා අපි උත්සාහ කරලා බලමු. මගේ සුපුරුදු වැල්වටාරම් පිරුණු ශෛලිය අනුව ලියවෙන මේ පිටුව හා එකවන ලෙස ගෞරවයෙන් ආරාධනා කරමි..
ආපහු මාතෘකාවට ප්‍රවේශ වී පැරසිටමෝල් විශ වීම ගැන දැනුවත් වෙමු.
ඕනම ඖෂධයක් නිර්දේශිත ප්‍රමාණයට වැඩියෙන් ගැනීම විෂ සහිතය. පැරසිටමෝල්, නිර්දේශිත මාත්‍රාවට වඩා වැඩි ප්‍රමානයකින් ගැනීම මිනිසාටද හානිකරය. නමුත් පූසන් සම්බන්දයෙන් මේ විෂ වීම සුවිශේශය. අප ගන්නා ඖෂධ ශරීරය තුලදී බිද වැටීමට ලක් වනු ලබයි. ඊට එන්සයිම ගනනාවක් දායක වේ.
නමුත් පූසන්ගේ ශරීරය තුල පැරසිටමෝල් බිදහෙලීමට දායක වන් එක් එන්සයිමයක් (glucuronyl transferase) පිහිටා නැත. ඒ නිසාම පූසන්ට දරා ගත හැකි මාත්‍රාව ඉතාමත්ම අඩු අගයක් ගනී. ජීවී බර කිලෝ ගෑම් එකකට මිලි ග්‍රෑම් දහයක ප්‍රමාණය පවා විෂ වන අවස්ථා වාර්තා වී ඇත. ඒ අනුව කිලෝ පහක පූසෙකුට මිලි ග්‍රෑම් පනහක් පවා විෂ විය හැක. සාමාන්‍ය පෙත්තක බර මිලි ග්‍රෑම් දෙසිය පනහකි. පැරසිටමෝල් කාලක් පවා කිලෝ පහක පූසෙකුට විෂ විය හැකි බව ඒ අනුව පැහැදිලි වේ. අපේ බොහෝ පූසන් එතරම් විශාල නැත. එබැවින් පූසන්ට පොඩි ප්‍රමාණය්ක් උවද අධික විෂ සහිතය.
නොදන්නා කම නිසා බෙහෙතක් ලෙස ලබා දීම හෝ අපිට ගෙනා පැරසිටමෝල් වැරදීමකින් ආහාරයට ගැනීම නිසා සිදුවන් පැරාසිටමෝල් විෂ වීම අපේ රටේද සුලබය. පැරසිටමෝල් විෂ වීම නිසා සංකූලතා රාශියක් ඇති වේ. ඒ අතරින් රතු රුධිරාණු හරහා ඔක්සිජන් ගෙනයාම අඩාල වීම හා අක්මාවට හානි වීම ප්‍රධානය.
පැරසිටමෝල් යනු ඉතා ඉක්මනින්ම ශරීරයට අවශෝෂණය වන ඖෂධයකි. ඒ නිසාම ප්‍රථිකාර කිරීමට ඇත්තේ ඉතා කෙටි කාලයකි. වඩා වැදගත් වන්නේ පූසන්ට පැරසිටමෝල් ශරීරගත වීම වලක්වා ගැනීමය.
ඒ ගැන අපි හැමෝම දැනුවත් වෙමු.
