19/07/2022
IS ER EEN LINK TUSSEN VROEG AFSPENEN EN VERLATINGSANGST?
Wij mensen denken nog best vaak, dat als we een paard maar genoeg aan een bepaalde situatie bloot stellen, hij vanzelf leert er mee om te gaan. Het afspenen van veulens bijvoorbeeld. Ik zie nog best vaak dat de merrie weg gehaald wordt, uit het zicht van het veulen, waardoor het veulen gaat roepen om de moeder. Ik heb mensen letterlijk dingen horen zeggen als: “daar moet hij maar aan wennen” en als het veulen dan stil wordt “zie je, hij leert het al.” De vraag is alleen, óf het veulen iets geleerd heeft en zo ja, wat dan.
Want verplaats je eens in het veulen. Dat, afhankelijk van zijn leeftijd, nog veel veiligheid haalt uit zijn moeder. Ineens is mama weg. Normaal gesproken, als je roept, reageert of komt ze wel. Maar nu ineens niet meer. Je blijft roepen. Je probeert heen en weer te rennen om te kijken of je haar ziet. Maar nee. Je wordt moe. Je bent bang en heel gespannen. Misschien zijn er wel andere paarden om je heen, maar dat is niet hetzelfde als je moeder. Je voelt je onveilig. Het maakt niet uit wat je doet. Hoe hard je ook roept, hoe veel je ook rent… Zo’n veulen heeft in mijn ogen niet geleerd dat alleen zijn zonder mama wel prima is. Zo’n veulen leert vooral dat hij zich heel ongelukkig voelt en dat het niets uit maakt wat hij doet. Als hij stopt met roepen, heeft hij het waarschijnlijk opgegeven. Zélfs als mama op een gegeven moment weer terug komt is de kans klein dat hij leert dat het wel weer goed komt. Hij zal zich vooral het gevoel van eenzaamheid en onveiligheid herinneren.
IN DE NATUUR NEEMT EEN VEULEN NOG VAAK EEN “TROOST-SLOKJE”
Gelukkig denken de meeste mensen wel iets beter na over hoe ze een veulen afspenen. En ik weet ook, dat het soms omwille van de gezondheid van de merrie niet anders kan dan in te grijpen. Maar als je weet dat een veulen dat in het wild leeft bij spanning even een “troost slokje” drinkt bij zijn moeder als er stress is (zelfs als hij al bijna niet meer bij zijn moeder drinkt), en dat afspenen een proces is dat moeder en veulen samen door maken en regelen, dan kun je je denk ik wel voorstellen dat menselijk ingrijpen heel vaak consequenties heeft voor de mentale veerkracht van zowel moeder als veulen. Als die mogelijkheid voor het troost-slokje er niet meer is, terwijl het veulen daar eigenlijk wel behoefte aan heeft, wordt het moeilijker voor hem om stress te reguleren. Iets waar hij op latere leeftijd een issue mee kan krijgen (en ik zie héél veel paarden die moeite hebben om spanning te reguleren).
VERLATINGSANGST VOELT WAARSCHIJNLIJK ALS HEFTIGE HEIMWEE OF ROUW
Wat ik maar zeggen wil, is een paard in een situatie stoppen die hij eng vindt, in de hoop dat hij er iets van leert, meestal niet zo effectief is. Ik heb het niet onderzocht, maar regelmatig zie ik bij paarden die veel stress hebben, ook dat het afspenen niet zo chill is verlopen. Toeval of niet, maar deze paarden hebben vaak een vorm van verlatingsangst. Ze willen óf niet weg van de groep, óf vinden het moeilijk als hun maatjes verdwijnen. Het gewoon maar doen, in de hoop dat ze vanzelf leren dat het allemaal wel mee valt, is iets te menselijk gedacht, en te weinig vanuit het paard bekeken. Een paard dat stress heeft, leert vooral dat een bepaalde situatie hem een klote gevoel geeft. Verlatingsangst is écht de lastigste emotie om mee om gaan. Voor het paard (het schijnt te voelen als ernstige heimwee, misschien zelfs als rouw), maar ook voor ons mensen. Want je lost het niet zomaar op. En zeker niet door een paard alleen te laten staan /alleen mee te nemen en te hopen dat hij het wel leert, als je het maar vaak genoeg doet. Dat heftige gevoel van ernstige heimwee/rouw zal altijd de boventoon voeren.
VEERKRACHT TERUG BRENGEN IN HET PAARD, ZODAT HIJ MAKKELIJKER KAN OMGAAN MET STRESS
Mijn doel is een paard zo veerkrachtig mogelijk krijgen. Dat hij zich zo veilig voelt in zijn eigen lichaam, met zichzelf en met andere paarden, dat hij in staat is zijn stress te reguleren op moeilijke momenten. Een paard dat een nare ervaring heeft opgedaan met afspenen staat helaas vaak met 10-0 achter, lijkt het. Door middel van bodywork, help ik het zenuwstelsel weer in balans komen. Qua training, blijf ik ónder het moment dat een paard stress krijgt. En ja. Zo kan het een lang traject worden. Wellicht kun je lange tijd je paard niet scheiden van de groep. Maar het is in mijn ogen de enige manier om te zorgen dat het paard blijft leren, ipv te overleven en het uiteindelijk maar op te geven. En in het meest ideale geval zou het afspenen door merrie en veulen bepaald moeten worden, zonder ingrijpen van de mens. Zodat een paard in ieder geval op dat gebied niet al met 10-0 achter staat, als het gaat om spanning reguleren in het algemeen, en gescheiden worden van maatjes specifiek.