10/01/2025
Ik gooi ze maar meteen op tafel… Ballen.
Dan bedoel ik niet de ballen waar je mee kunt spelen, maar de ballen die reuen van moeder natuur hebben meegekregen en waar fokkers met heel veel spanning op zitten te wachten, bij pups vanaf een week of 4. De knikkers die een reu een reu maken.
Verbaast ben ik dan ook altijd dat men zo makkelijk praat over castreren, (ook voor teven), vaak nog voor het eerste levensjaar. Blijkbaar is het een standaard procedure om jonge reuen (en teven) nog voordat ze zijn uitgegroeid te ontdoen van een invloedrijk en essentieel lichaamsdeel. Het zijn er twee natuurlijk, maar je begrijpt wat ik bedoel. Een trend die vanuit de USA is komen overwaaien, waar om reden van geboortebeperking dit beleid flink is gestimuleerd.
Toch zijn er nogal wat bezwaren tegen het vroeg castreren van honden en dat we op zijn minst voorzichtig en kritisch moeten blijven bij het volgen van deze trends. Voor alle duidelijkheid: met ‘castratie’ wordt hier bedoeld het verwijderen van de testikels of de eierstokken. Als ik het over gecastreerde honden heb, dan heb ik het dus zowel over reuen als teven
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat castratie bij reuen in de meeste gevallen wordt gedaan voordat ze hun eerste levensjaar hebben bereikt. Een aanzienlijk hoog percentage geeft als reden aan dat dit gedaan is vanwege het gedrag.
“Daar wordt hij lekker rustig van”.
Maar ook redenen als sloopgedrag, wild gedrag en niet willen luisteren…. Kortom, welkom in de pubertijd, waar grenzen stellen en deze consequent handhaven een hoofdzaak is. De pubertijd is nu eenmaal een zeer uitdagende periode waarin je hond van een schattig pupje verandert in een tyrannosaurus.
Als stip op 1 staat dominantie… Ook al weten de meeste mensen niet wat dit precies inhoud en wordt dit etiket te pas en te onpas gebruikt, dominantie staat gelijk aan zelfverzekerd zijn. En wat is daar mis mee? We hebben liever allemaal onzekere honden? Daarbij is een echte dominante hond in de meeste gevallen niet agressief maar heel sociaalvaardig.
De “ dominante” hond is juist de meeste zelfverzekerde in een roedel , die geen respect hoeft af te dwingen door agressie in te zetten, die het meeste initiatief neemt en dat ook wordt erkent door de rest...
Daarbij is de dominantie theorie al geruime tijd achterhaald. We spreken tegenwoordig over imponeergedrag, submissief gedrag en dominantie erkenning.
Vraag jezelf dus eens af of je hond daadwerkelijk “ dominant “ is, dominant gedrag kan namelijk juist worden ingezet om conflicten te vermijden.
Misschien is het raadzaam om eens te gaan werken aan het opvoeden van een puber en je verdiepen in de hondentaal, gedrag en signalen, ipv kiezen voor de makkelijkste weg en de knikkers eraf te laten halen.
Buiten al deze redenen om een hond te laten castreren mag je je als eigenaar ook afvragen of het ras, wat je in huis hebt gehaald, wel zo geschikt voor je was. Want eerlijk, honden zijn oorspronkelijk gefokt met een doel en deze instincten zitten nu eenmaal diep geworteld in hun DNA.
Wellicht heb je je van te voren niet genoeg verdiept in het ras of was een goede begeleiding via een gedragscoach / trainer/ hondenschool een betere oplossing geweest.
Castreren is geen wondermiddel op alle problemen die bij een jonge hond en zijn opvoeding horen, en ja, opvoeden is geen gemakkelijke taak, dat klopt. Helemaal niet in de pubertijd…
Bij de teven wordt castratie nog eerder uitgevoerd, meestal na de eerste loopsheid worden ze “geholpen”. Opvallend is dat de reden bij de teven de gezondheid het meeste wordt genoemd. Redenen die veelal overeenkomen om teven te laten “ helpen “ zijn:
geen nestje willen, het voorkomen van schijnzwangerschap of tumoren. Maar bovenaan staat het voorkomen van de loopsheid….. en dat verbaast mij.
Vooral als je weet dat teven merendeels voor het eerste jaar en zelfs voor de 6 maanden !! worden gecastreerd om maar te voorkomen dat men er een beetje “ongemak” van heeft?
Waarom dan voor een teef kiezen? Ja, die worden loops, net zoals vrouwen ongesteld worden. Ja, die worden schijnzwanger en nee dat is geen ziekte!
Het is volkomen normaal en voor de honden een volledig instinctief en noodzakelijk iets.
In groepsverband levende wolven en verwilderde honden is schijnzwangerschap juist voordelig voor het voortbestaan van de nakomelingen. Wanneer teven geen of te weinig melk hebben, of hen zou iets overkomen , dan zouden de pups verhongeren. Daarom worden de andere teven schijnzwanger, zodat ook deze melk gaan produceren om te helpen bij het voeden van de pups.
Vaak volstaat het terugbrengen van het voer en het meer aanbieden van afleiding (spelletjes en wandelingen) al om de melkproductie te laten afnemen.
Je kunt ook kijken naar natuurlijke middelen wat je ter ondersteuning kunt geven.
Frambozenbladcapsules bijv. helpt ook fantastisch tegen de ongemakken die een teef ervaart tijdens een schijnzwangerschap.
Veel eigenaren volgen het advies van hun dierenarts op en dat zou ook moeten, deze heeft er voor gestudeerd. Maar onderzoeken hebben aangetoond dat de informatie die de meeste dierenartsen geven niet volledig is. Daarom heb ik hieronder enkele feiten staan die je kunnen helpen bij het maken van een weloverwogen keus.
• Risico op incontinentie
Een gecastreerde hond heeft een verhoogd risico om incontinent te worden. Dat komt omdat het vroeg castreren van reuen en teven leidt tot relatief onderontwikkelde uitwendige geslachtsdelen, zoals de p***s en de v***a. Dit kan ontstekingen van de voorhuid en de huid rond de v***a tot gevolg hebben. Door uitgebreid wetenschappelijk onderzoek is tevens aangetoond dat het vroeg castreren van teven, maar hoogstwaarschijnlijk ook van reuen een grotere kans op de zogenaamde castratie onzindelijkheid met zich meebrengt.
• Gevaar voor ontwikkeling skelet
De geslachtshormonen die worden geproduceerd in de eierstokken (teef) of testikels (reu) van de hond spelen een belangrijke rol bij de groei. Zo is in een aantal studies aangetoond dat bij vroege castratie de botten langer doorgroeien dan bij een intacte hond of een hond die op latere leeftijd gecastreerd wordt. Een hond die op jonge leeftijd gecastreerd wordt, zal dus langere maar lichtere botten krijgen. De hormonen geven namelijk een seintje naar de hersenen dat de groeischijven kunnen gaan sluiten wanneer ze de volwassen leeftijd gaan bereiken. Haal je de hormonen weg voordat ze volwassen zijn, groeien de botten dus langer door. Het is niet zo moeilijk om te bedenken dat dit soort structurele veranderingen in de bouw van het skelet ook gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van het bewegingsapparaat. En daarmee een grotere kans hebben op een voorste kruisbandlaesie, patella luxatie en de ontwikkeling van heupdysplasie. Uit een onderzoek bij teckels blijkt dat er 4x zoveel meer kans is op een hernia bij teven en 2x bij reuen die voor het tweede levensjaar zijn gecastreerd.
In de jonge leeftijd onder de 6 maanden zelfs 12x meer !!
• Ontwikkeling van tumoren
Een teef die vóór de 2e loopsheid gecastreerd word, heeft een veel kleinere kans op het ontwikkelen van tumoren in de melkklieren op latere leeftijd in vergelijking met een intacte teef of een teef die op latere leeftijd wordt gecastreerd. Tenminste, dat constateren dierenartsen. MAAR…. Uit onderzoek blijkt dat er vaker kanker werd geconstateerd bij gecastreerde reuen en teven dan bij intacte honden. Uit hetzelfde onderzoek naar het voorkomen van mammatumoren was dit percentage laag bij vrouwtjes die intact bleven en niet significant verminderd door castratie.
Wat betreft de invloed op het ontwikkelen van tumoren horen we dus minder positieve geluiden met betrekking tot het vroeg castreren van honden.
Zo zou de kans op het voorkomen van een hemangiosarcoom (een relatief veel voorkomende tumor die o.a. voorkomt in het hart en de milt bij honden) groter zijn bij gecastreerde honden dan bij niet gecastreerde honden. Er zijn twee studies waaruit blijkt dat (vroeg) gecastreerde honden meer kans hebben op het ontwikkelen van botkanker (osteosarcoom).
Er is ook gerede twijfel of het castreren van reuen, op welke leeftijd dan ook, de kans op het ontstaan van prostaatkanker verkleint. Door sommige mensen wordt dit gunstige effect van castreren echter wel geclaimd. Dit betekent overigens niet dat castratie van een reu met een bestaand chronische prostaatproblemen (-ontsteking, -vergroting, etc.) zinloos is!
Positieve invloed hormonen op emoties
Veel hondeneigenaren denken dat hun hond rustiger en veel gemakkelijker wordt in de omgang na een castratie. Dit is echter niet zo zwart/wit als de meeste mensen wel denken! Bepaalde vormen van ongewenst gedrag, waaronder vooral angst gerelateerde problemen zouden juist vaker voorkomen bij (vroeg) gecastreerde honden vergeleken met intacte honden. Vooral bij reuen met een angstig en onzeker karakter kan castratie leiden tot regelrechte angst agressie.
Het is namelijk zo dat samen met de aanmaak van testosteron, ook andere stofjes worden aangemaakt welke helpen om stress en angsten te reguleren. Verlaag je dus de testosteron aanmaak dmv castratie , wordt de aanmaak van andere hersenboodschapstofjes (neurotransmitters) ook verlaagd. Een tekort aan bijv. serotonine en gaba veroorzaakt : onrust, agressie , prikkelbaarheid , dwangstoornissen, depressie.
Hormonen hebben invloed op hoe een wezen zich voelt en dat uit zich weer in gedrag. Hoe een hond zich voelt heeft net als bij ons te maken met emoties. Een schildklier die te traag werkt of juist te snel, kan leiden tot agressie, vermoeidheid, angsten maar ook depressie.. Honden kunnen namelijk leiden aan psychische stoornissen als depressie…
De geslachtshormonen zijn er dus niet alleen voor de voortplanting maar hebben dus ook invloed op de hersenen.
Het vrouwelijke hormoon progesteron heeft een positief effect op de stemming en een kalmerende werking. Oestrogeen helpt tegen hart en vaatziekten. Een verlaagt testosterongehalte zorgt ook voor een verlaagde serotonineaanmaak. Serotonine is het stofje wat in het lichaam wordt aangemaakt welke zorgt voor een goede stemming, ofwel een gelukshormoon.
Geslachtshormonen spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling en groei van het lichaam.
•Het mannelijke hormoon testosteron heeft invloed op de sterkte van de wand van de botcellen. Maar ook op de rode bloedcel productie in het beenmerg én stimuleert de groei van spiermassa. •Het vrouwelijke hormoon oestrogeen heeft een belangrijke rol bij de opbouw van het bot. Maar heeft ook invloed op alle weefsels en organen van het lichaam. Zowel de vrouwelijke als de mannelijke hormonen hebben dus invloed op de groei en dikte van de botten. Halen wij deze hormonen weg door bijv. vroegtijdige castratie/ sterilisatie voordat een hond de volwassen leeftijd heeft bereikt ,( zowel lichamelijk als geestelijk , dat ligt gemiddeld rond de 2,5 jaar) , kan dat dus leiden tot gewrichtsproblemen.
Op latere leeftijd schijnt er verschil te zijn in de achteruitgang van de cognitieve functies (dementie achtige verschijnselen) tussen gecastreerde reuen en intacte reuen.
Een gecastreerde hond wordt sneller te dik, dat weet bijna iedereen. Mogelijk heeft dat iets te maken met de verminderde werking van de schildklier na castratie en het metabolisme.
In ieder geval is aangetoond, dat castratie de kans op een te traag werkende schildklier duidelijk vergroot!
laten we het vraagstuk eens van de andere kant bekijken: is het nou echt zo'n probleem om even te wachten met een eventuele castratie? Er zijn, denk ik, maar weinig mensen die een loopse teef echt niet uit de buurt van een reu kunnen houden gedurende een periode van 3 weken. Tijdens die vervelende loopsheid is het maar een weekje dat een teef daadwerkelijk bloed verliest (normaal gesproken) en daar heb je handige broekjes voor.
Gedragsmatig gezien bestaan er heel veel diplomeerde hondenscholen, trainers en gedragstherapeuten die je kunnen helpen bij de opvoeding en training van je hond.
Iedereen heeft zijn persoonlijke reden om zijn of haar hond te laten castreren en neemt deze beslissing vanwege medische redenen, uit ongemak, uit onwetendheid, omdat een dierenarts dat adviseert of omdat men denkt dat dat gewoon hoort.
Maar er zijn redenen genoeg om aan te nemen , als we gewoon logisch redeneren, dat het op jonge leeftijd castreren van honden nogal wat gevolgen heeft voor de ontwikkeling van een hond. Zowel op het lichamelijke als op het psychische vlak.
Castreren / Steriliseren ; Voor- en tegens zorgvuldig tegen elkaar afwegen!
Voordelen van castratie van de reu kunnen zijn:
- het risico op testikelkanker wordt met iets minder dan 1% verkleind;
- het risico op niet aan kanker gerelateerde prostaatproblemen wordt verkleind;
- het risico op peri-anale fistels wordt verkleind; het risico op diabetes wordt misschien verkleind.
- verminderde onrust wanneer er loopse teven zijn
Als nadelen van de castratie van de reu kunnen worden genoemd:
- verhoogd risico op botkanker bij castratie op jonge leeftijd;
- verhoogd risico op hart tumoren;
- verdrievoudigd risico op hypothyreoïdie; Hypothyreoïdie is een tekort aan schildklierhormonen( dus een te traag werkende schildklier )
- verhoogd risico op achteruitgang van het waarnemingsvermogen op oudere leeftijd
-verdrievoudigd risico op vetzucht met alle daaraan verbonden gezondheidsproblemen
- vier keer zoveel risico op prostaatkanker
- verdubbeld risico op kanker van de urinewegen
- verhoogd risico op schadelijke reacties op vaccinaties
-verhoogd risico op auto-immuunziektes
-verhoogd risico op botafwijkingen en gewrichtsproblemen ( oa. Hernia, HD, ED, artrose)
Voordelen van sterilisatie van de teef kunnen zijn:
- verlaging van het risico op mammatumoren mits voor de leeftijd van 2,5 jaar gesteriliseerd;
- het risico op baarmoederontsteking, dat bij ongeveer 23% bij niet-gesteriliseerde teven voorkomt, wordt praktisch uitgesloten; (daarbij is alleen een gesloten BMO levensbedreigend en kan een open goed met AB behandeld worden)
- het risico op perianale fistels wordt verkleind; Peri-anaal fistels zijn het beste te omschrijven als gaatjes / gaten die 'zo maar' in de huid rond de a**s vallen.
- verkleint de kans op tumoren van de baarmoeder, baarmoederhals en eierstokken wordt uitgesloten , minder dan of gelijk aan 0,5%….
als nadelen kunnen worden genoemd:
- verhoogd risico op botkanker (osteosarcoom)
- verhoogd risico op hemangiosarcoma van de milt
- verhoogd risico op hemangiosarcoma van het hart; Hemangiosarcoma is een maligne tumor die uitgaat van het bloedvat zelf of van cellen van de bloedvatwand.
- verhoogd risico op hypothyreoïdie. Bij hypothyreoïdie maakt de schildklier te weinig schildklierhormoon aan. ( te traag werkende schildklier)
- verhoogd risico op vetzucht met alle daaraan verbonden gezondheidsproblemen;
- sterilisatie-incontinentie bij 4 tot 20% van alle teven;
- verhoogd risico op steeds terugkerende ontstekingen aan de urinewegen
- verhoogd risico op afwijkingen aan de v***a, vaginale dermatitis en vaginitis, vooral bij teven die op zeer jonge leeftijd zijn gesteriliseerd;
- verhoogd risico op tumoren aan de urinewegen;
- vergroot risico op botafwijkingen en gewrichtsproblemen
- vergroot risico op schadelijke reacties op vaccinaties.
-kan ziektes veroorzaken als oa. ziekte van cushing
De boodschap die ik wil overbrengen is;
Zie het castreren van de hond niet als iets dat " hoort" of als iets wat je hoe dan ook moet laten doen. Wanneer de hond een normale cyclus heeft, de loopsheid volledig normaal verloopt en een reu geen onrustige binnen bal heeft, vergroot prostaat of hyperactieve geslachtsdrift, dan is er geen reden om de hond te laten opereren.
Het is ook min of meer de plicht van een hondeneigenaar om beperkt ongemak te accepteren, zonder daar onmiddellijk op in te grijpen. Geen onderdelen "slopen" voor ons eigen gemak maar
overweeg goed wat de voordelen en nadelen zijn van het castreren van een hond.
Wanneer je alsnog besluit om hem of haar te laten castreren, DOE HET DAN NIET TE VROEG!!
Wacht in ieder geval tot de hond volledig is uitgegroeit en ontwikkelt zowel op het LICHAMELIJKE als op het PSYCHISCHE vlak. Dus wanneer een hond de volwassen leeftijd heeft bereikt…
Pas dan is het een weloverwogen en bewuste keus.
Dit artikel is gebaseerd op meerdere wetenschappelijke onderzoeken, opgedane kennis dmv holistische en kynologische opleidingen, ervaringen uit de praktijk en het gezonde verstand.
Oorspronkelijke tekst is van Antoinette Luders en herschreven door Janet Toele van Hond & Baas coaching www.hondbaascoaching.nl
Het kopiëren of doorsturen van deze tekst of afbeeldingen naar een derden zonder bronvermelding maakt inbreuk op het auteursrecht en is niet toegestaan. Delen via de deel knop is wel toegestaan.
Bronvermelding:
https://naiaonline.org/pdfs/LongTermHealthEffectsOfSpayNeuterInDogs.pdf?fbclid=IwAR0ozt7l1NYViV_BUpgul8P9XYZDZR8aAvUe-yLcQ2Mvf-XduhD_oqX_Bhc
https://sites.google.com/site/ukdachshundhealthreport/dachshund-health-information-library/welfare/should-i-spay-or-neuter-my-dachshund
https://www.dachshund-ivdd.uk/lifestyle-advice/neutering/further-analysis/
https://bvajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/vetr.3609?fbclid=IwAR3Vz_bgzEiridDxHkRJL9petfhtkdvPWXyzZztl1HG9ggmtXkveMcL58Ac
