14/05/2023
रोग लाग्न दिनु भन्दा रोग लाग्नै नदिनु बेस यसैले प्रयोग गरै सबैले भाइरोक एस (virok-s)
गाईपालन गर्ने किसान दाजुभाई दिदीबहिनीहरु सतर्क रहनु होला ! लम्पि छालाको रोग Lumpy skin disease (L*D Virus) फेरि पनि हामी हाम्रो वरपर आइसेको छ यसले विशेष गरि गाईहरुमा डरलाग्दो संक्रामक रोगको रुपमा फैलिरहेको छ। Covid-19 जस्तै लम्पि छालाको रोग आगो फैलेको जस्तै गाईहरुलाई रोगको चपेटमा लिँदै छ।
यो बिषाणु रोग पूर्व नेपालको कोशी प्रदेश र मधेश प्रदेशमा पनि २ वर्ष जति अगाडी L*D देखिएको थियो।
Lumpy virus को ४-१४ दिनको incubation period हुन्छ त्यसैले बिरामी गाईलाई तुरून्त Isolation मा छुट्टै बाध्ने ब्यवस्था गर्नु पर्छ।
बिरामी गाईहरुमा देखिने मूख्य (Symptoms) लक्षणहरूः
१. ज्वरो बढ्नु।
२. नाकबाट पानी बग्नु (Nasal discharge) र बढि र्याल काढ्नु (Hypersalivation)।
३. छालामा ठुला साना फोका देखिनु (Eruptions on the skin) जुन दूःख्ने खालका हुन्छन्।
४. बिरामीपन (Morbidity) ५ देखि ५० प्रतिसत सम्म हुनसक्छन्।
५. दुध उत्पादन घट्नु।
६. मादा पशुहरुमा गर्भपतन हुने पनि गर्द छ।
८. ४ देखि १० प्रतिसत सम्म मृत्यु दर रहन्छ।
यो रोग मुख्यतया केही प्रजातिका झिंगा, लामखुट्टे र सम्भावित टिक्स (Ticks) जस्ता कीराहरूले टोक्दा सर्ने गर्छ।
यस डरलाग्दो रोगबाट बच्ने उपाएहरुः
ं लक्षण देखिएका गाईलाई तुरून्त Isolation मा छुट्टै बाध्ने ब्यवस्था गर्नु पर्छ।
ं ज्वरो घटाउने औषधि प्रयोग गराउने।Melox-P प्रयोग गराउन सकिन्छ।
ं VIROK-S सबै छालामा १० ग्राम १ लिटर सफा पानीमा घोलेर राम्रो संग लगाईदिने र गोठहरुमा प्रत्यक दिन बिहान बेलुका नै छर्कने।
ं रोग लाग्न सक्ने नेपालका क्षेत्र र भारतबाट गाईहरु खरिद नगर्ने।
खुशीको कुरा के हो भने यो zoonotic disease (जनावरबाट मान्छेमा सर्ने) होइन। Lumpy virus जनावरबाट मान्छेमा सर्दैन साथै दुध उमालेर पिँउदा पूर्ण सुरक्षित मानिन्छ।।
