Attariya Agricultural Training Center

27/09/2024

ब्रुसेलोसिस
बाख्रामा लाग्ने एक गम्भीर ब्याक्टेरियाजन्य रोग हो, जुन Brucella नामक ब्याक्टेरियाले लाग्छ। यो रोग जनावरहरू र मानिसहरूमा पनि सर्न सक्ने भएकाले यसलाई "जुनोटिक" रोगको श्रेणीमा राखिन्छ। बाख्रामा यो रोग खासगरी प्रजनन प्रणालीमा असर गर्छ र गर्भपतन (गर्भ खेर जानु), मृत जन्म, र बांझोपनको कारण बन्न सक्छ।
१. ब्रुसेलोसिसको परिचय:
- यो रोग Brucella melitensis नामक ब्याक्टेरियाले फैलाउँछ।
- बाख्रा, भेंडालगायत अन्य जनावरहरूमा यो रोग प्रायः देखा पर्छ।
- रोग मुख्यतः प्रजनन प्रणालीमा असर गर्छ र गर्भपतनको प्रमुख कारण बन्छ।
२. लाग्ने कारणहरू:
- संक्रमित जनावरहरू: ब्रुसेलोसिस संक्रमित बाख्राहरूको शारीरिक तरल पदार्थ (जस्तै, मूत्र, दूध, वमन, तथा प्रजनन निकायबाट निस्कने स्राव) बाट अन्य स्वस्थ बाख्रामा सर्न सक्छ।
- प्रजनन माध्यमबाट: संक्रमित बाख्राहरूको प्रजनन गतिविधिका क्रममा पनि यो रोग सर्न सक्छ।
- दूध र मासुबाट: संक्रमित बाख्राको काँचो दूध वा अधपकाएको मासु सेवन गर्दा मानिसमा पनि यो रोग सर्न सक्छ।
- सरसफाइको कमी: अस्वस्थ वातावरण, संक्रमित जनावरहरूसँग नजिकको सम्पर्क, र जनावरहरूबीचको आवागमनले रोग फैलन सक्छ।
३. लक्षणहरू:
- बारम्बार गर्भपतन (विशेषगरी गर्भको अन्तिम चरणमा)
- थुनको संक्रमण (मास्टाइटिस)
- कमजोर स्वास्थ्य र बांझोपन
- बच्चाहरू कमजोर जन्मनु वा मृत जन्म
- पुरुष बाख्रामा अण्डकोषमा सुजन
४. नियन्त्रणका उपायहरू:
- खोप: बाख्रालाई समयमै ब्रुसेलोसिसविरुद्ध खोप लगाउनु अत्यावश्यक छ। खोपले जनावरलाई रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता प्रदान गर्छ।
- पृथकीकरण: संक्रमित जनावरहरूलाई अरु स्वस्थ जनावरहरूबाट छुट्ट्याएर राख्नुपर्छ, ताकि रोग फैलन नपाओस्।
- सफा तथा सुरक्षित वातावरण: पशुपालन गर्ने ठाउँको सरसफाइमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ। संक्रमित जनावरबाट निस्कने मलमूत्र र स्रावलाई सुरक्षित रूपमा हटाउनुपर्छ।
- संक्रमित जनावरको पहिचान: समय-समयमा जनावरको स्वास्थ्य परीक्षण गरेर संक्रमित जनावरको पहिचान गर्नु र समयमै उपचार गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।
- दूधको पास्चराइजेशन: काँचो दूधलाई राम्रोसँग पास्चराइज गरेर मात्र प्रयोग गर्नुपर्छ।
- जनचेतना: किसानहरूलाई ब्रुसेलोसिसका बारेमा सचेत गराउनु र जनावरहरूको नियमित परीक्षण गर्न प्रेरित गर्नु आवश्यक छ।
ब्रुसेलोसिस जस्तो रोगबाट बच्नका लागि उचित खोप, सरसफाइ, र समयमै उपचार गर्नु अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
नेपाल कृषक नेटवर्क

13/09/2024

निगुरो : (Fiddlehead in Nepali)
जैविक, पोषिलो र स्वादिलो
नेपाल कृषक नेटवर्क
वनजंगलमा सजिलै पाइने, निगुरो । बनाउन सजिलो हुने, निगुरो । खादा स्वादिलो हुने निगुरो । स्वास्थ्यका लागि पोषिलो निगुरो । पूर्ण अर्ग्यानिक सब्जी, निगुरो । कति गुणी निगुरो ?
यतिबेला बनजंगलमा निगुरो पाइन्छ । कतिपयले जंगलबाट खोजेरै निगुरोको तरकारीले छाक टार्ने गर्छन् ।
निगुरो बनजंगलमा आफै पलाउँछ । यो उन्यु प्रजातिको घाँस हो । पहाड र तराई सबैतिरको जंगलमा निगुरो पाइन्छ । तर, यसको जातमा केही भिन्नता हुन्छ । साथै स्वाद पनि फरक हुन्छ । तुलनात्मक रुपमा पहाडको जंगलमा पाइने निगुरो बढी स्वादिलो हुन्छ ।
निगुरोलाई कतिपय ठाउँमा न्युरो वा निहुरो पनि भनिन्छ । पहाडमा कालो निगुरो बढी रुचाइन्छ । यसैगरी तराईमा हरियो । निगुरो यतिबेलाको मौसमी सागसब्जी हुन् । बनजंगलमा आफै उम्रने भएकाले यसमा कुनै रासयनिक मल वा विषादी प्रयोग हुँदैन ।
निगुरो तरकारीको रुपमा प्रयोग गरिन्छ । नेपालीको सायदै यस्तो भान्सा होला, जहाँ निगुरो पाकेको छैन । वर्षायाम लागेसँगै कतिले बनजंगलबाट खोजेर र कतिले बजारबाट किनेर निगुरो पकाउने गर्छन् । निगुरोलाई भुटेर वा आलुसँग मिसाएर पनि सेवन गर्न सकिन्छ । हुन त अहिले सहरी क्षेत्रको करेसाबारीमा निगुरो रोप्ने चलन छ । यद्यपि यो वनजंगलमा सजिलै पाइन्छ । खासगरी बर्खायाम सुरु भएसँगै निगुरो खोज्ने, टिप्ने गरिन्छ । गाउँघरमा त निगुरोले नै सागसब्जीको अभाव टार्न सकिन्छ । निगुरोलाई भुटेर खाए हुन्छ, आलुमा मिसाए पनि हुन्छ । आलु र निगुरोको ग्रेभी पनि स्वादिलो हुन्छ । यस्तै, निगुरोमा दही मिसाएर सेवन गर्दा पनि कम स्वादको हुँदैन ।
पौष्टिकताले भरिपूर्ण
निगुरो खानुको फाइदैफाइदा छन् । आफैँ वनजंगलमा गएर खोज्ने हो भने भान्साको खर्च कटौती हुने भयो । वनजंगलमा उम्रिएका हुनाले यो जैविक र मौसमी तरकारी पनि हो । पोषणविद्हरुले निगुरो पौष्टिकताले भरिपूर्ण रहेको बताउने गर्छन् । निगुरोको सेवन स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक रहेको उनीहरुको भनाइ छ ।
पोषणविद्हरू भन्छन्, ‘यसमा प्रोटिन, क्याल्सियम, भिटामिन ए लगायतका पोषकतत्व पाइन्छ ।’ बालबालिका र गर्भवती महिलालाई त निगुरो अरू बढी लाभदायक छ । किनभने निगुरोको तरकारी सेवन गरिहरहँदा भिटामिन प्राकृतिक रुपमै प्राप्त हुन्छ। अतिरिक्त भिटामिनको चक्की चपाइरहनु पर्दैन ।
पोषणविद्हरूले यसमा कोलेस्टोर एवं बोसोजन्य पदार्थ नपाइने भएकाले कुनैपनि किसिमको हानि नहुने बताएका छन् ।
पूर्णत: जैविक
निगुरो यतिबेलाको मौसमी सागसब्जी हुन् । वनजंगलमा आफैँ उम्रने भएकाले यसमा कुनै रासायनिक मल वा विषादी प्रयोग हुँदैन । अर्थात् यो पूर्णत: जैविक हुन्छ ।
अहिले हामीले खाने धेरैजसो सागसब्जी विषादी मिसाइएको हुन्छ । व्यवसायिक ढंगले उत्पादन गरिएका सागसब्जीमा रासयनिक मल, किटनासक औषधि प्रयोग गरिन्छ । यस्ता सागसब्जी फलाउन, बढाउन, भण्डारण गर्न पनि रसायन वा विषादी मिसाउने गरिन्छ ।
के हो निगुरो ?
यो उन्यू प्रजातिको घाँस हो । पहाड र तराई सबैतिरको जंगलमा निगुरो पाइन्छ । तर, यसको जातमा केही भिन्नता हुन्छ । साथै, स्वाद पनि फरक हुन्छ । तुलनात्मक रुपमा पहाडको जंगलमा पाइने निगुरो बढी स्वादिलो हुन्छ ।
पहाडदेखि तराईसम्म
निगुरोलाई कतिपय ठाउँमा न्युरो वा निहुरो पनि भनिन्छ । पहाडमा कालो निगुरो बढी रुचाइन्छ । यसैगरी तराईमा हरियो ।
करेसाबारीमा रोप्न सकिन्छ
त्यसो त निगुरोलाई करेसाबारीमा रोपेर पनि खान सकिन्छ । जंगलमा निगुरोको जरा जतिपनि पाइन्छन् । जरालाई करेसाबारीमा रोप्न सकिन्छ । तर, निगुरोको लागि माटो ओसिलो हुनुपर्छ । चिस्यान भएको माटोमा निगुरो उत्पादन गर्न सकिन्छ ।
तर, सर्तक हुनुपर्छ
निगुरो जस्तै देखिने सबै वनस्पति खान लायक भने हुँदैन । कतिपय निगुरो जस्तै देखिने वनस्पति विषाक्त हुन्छ। निगुरोको तरकारी टिपेर खाँदा कतिपय बिरामी परेको खबर पनि बारम्बार आउनेगर्छ । त्यसैले आफूले चिनेको अवस्थामा मात्र निगुरो खोज्ने, टिप्ने वा किन्ने गर्नुपर्छ ।
Source: Healthnews, Onlinekhabar
Attariya Agricultural Training Center
NEPAL, 10900
नेपाल कृषक नेटवर्क

13/09/2024

07/09/2024

हलेदीले‌ हुनसक्ने केहि फाइदाहरु यस प्रकार छन्:

१. सूजन कम गर्नु: हलेदीले शरीरमा सूजन कम गर्न मद्दत गर्छ।

२. प्रतिरक्षा प्रणाली सुधार्नु: यसमा रहेको करक्यूमिनले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बलियो बनाउँछ।

३. पाचनमा सुधार गर्नु: हलेदीले पाचन प्रणालीलाई सहारा दिन्छ र पेटको समस्यामा राहत पुर्याउँछ।

४. छालाको स्वास्थ्यमा लाभ: हलेदीको प्रयोगले छालाको स्वास्थ्य सुधार्न र छालाको समस्याबाट मुक्त हुन मद्दत गर्छ।

५. हृदय स्वास्थ्यमा फाइदा: यसले हृदयलाई स्वस्थ राख्न र रक्तदचाप नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ।

६. क्यान्सर रोगविरोधी गुण: हलेदीको करक्यूमिनले क्यान्सरको जोखिम कम गर्न मद्दत पुर्याउँछ।

06/09/2024

01/09/2024

मुला एक पोषणयुक्त तरकारी हो जसले हाम्रो स्वास्थ्यका लागि विभिन्न फाइदाहरू प्रदान गर्छ। यसमा उच्च मात्रामा भिटामिन C, पोटासियम, फाइबर, र एन्टिअक्सिडेन्टहरू पाइन्छन्, जसले शरीरलाई रोग प्रतिरोधात्मक बनाउन मद्दत गर्छ। मुलाको सेवनले पाचन प्रक्रियालाई सुधार गर्छ, कब्जियतको समस्या समाधान गर्न सहयोगी हुन्छ, र रक्तचापलाई नियन्त्रणमा राख्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यसले शरीरको विषाक्त तत्वहरूलाई बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ, जसले गर्दा छालामा चमक आउने र तौल नियन्त्रण गर्न सहयोग पुर्याउँछ। त्यसैले, मुलालाई हाम्रो दैनिक आहारमा समावेश गर्नु आवश्यक छ।

30/08/2024

मह (Honey) एक अत्यन्तै पोषणयुक्त प्राकृतिक पदार्थ हो, जसमा विभिन्न प्रकारका भिटामिन र खनिजहरू पाइन्छन्। यी तत्वहरूले महलाई स्वास्थ्यको लागि लाभदायक बनाउँछन्। यहाँ महमा पाइने प्रमुख भिटामिन र खनिजहरूको परिचय र तिनका फाइदाहरू प्रस्तुत गरिएको छ:

१. भिटामिनहरू:

क. भिटामिन C:
यो एक प्रमुख एन्टिअक्सिडन्ट हो। भिटामिन C ले रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ, छालालाई स्वस्थ राख्छ, र कोलाजेन उत्पादनमा सहयोग पुर्याउँछ। यसले शरीरलाई फ्री रेडिकल्सबाट सुरक्षा दिन्छ, जसले गर्दा बुढ्यौलीको प्रक्रिया ढिलो हुन्छ।

ख. भिटामिन B6:
भिटामिन B6(पाइरिडोक्सिन)ले शरीरमा एमिनो एसिड र कार्बोहाइड्रेटको मेटाबोलिज्ममा मद्दत गर्छ। यो हेमोग्लोबिनको उत्पादनमा सहयोगी छ, जसले गर्दा शरीरमा अक्सिजनको उचित आपूर्ति हुन्छ। साथै, यसले नर्भस सिस्टम(स्नायु प्रणली)मा स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ।

ग. थियामिन (भिटामिन B1)
थियामिनले कार्बोहाइड्रेटलाई ऊर्जा उत्पादनमा रूपान्तरण गर्न मद्दत गर्छ। यो मस्तिष्क र नर्भस सिस्टमको कार्यसम्पादनलाई सुधार गर्छ, र मुटुको स्वास्थ्यलाई बलियो बनाउँछ।

घ. नियासिन (भिटामिन B3)
नियासिनले शरीरमा कोलेस्ट्रोलको सन्तुलन कायम राख्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यो पाचन प्रक्रियालाई सुधार गर्न, मस्तिष्कको कार्यलाई मजबुत बनाउन, र तन्तुको मर्मत सम्भारमा मद्दत गर्छ।

२. खनिजहरू:

पोटासियम:
पोटासियम एक आवश्यक खनिज हो, जसले शरीरमा इलेक्ट्रोलाइटको सन्तुलन कायम राख्न मद्दत गर्छ। यो नर्भस सिस्टम र मांसपेशीको कार्यलाई सुधार गर्छ, र रक्तचापलाई नियन्त्रणमा राख्छ।

क्याल्सियम:
क्याल्सियम शरीरको हड्डी र दाँतको मजबुतीका लागि महत्त्वपूर्ण खनिज हो। यसले हड्डीहरूलाई मजबुत बनाउँछ, र मांसपेशीको कार्यलाई सहयोग गर्छ। साथै, क्याल्सियमले मुटुको धड्कनलाई सन्तुलित राख्छ।

म्याग्नेसियम:
म्याग्नेसियमले शरीरमा ३०० भन्दा बढी बायोकेमिकल प्रतिक्रियाहरूमा भूमिका खेल्छ। यसले मांसपेशी र नर्भस सिस्टमलाई सुधार गर्न मद्दत गर्छ, शक्ति उत्पादनमा सहयोग पुर्याउँछ, र रक्तचापलाई सन्तुलित राख्छ।

फस्फोरस:
फस्फोरस शरीरका कोशिकाहरूको विकास र मर्मतमा महत्त्वपूर्ण खनिज हो। यो हड्डी र दाँतको संरचनामा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, र शरीरको ऊर्जा उत्पादन प्रक्रियामा सहभागी हुन्छ।

निष्कर्ष:
महमा पाइने यि भिटामिन र खनिजहरूको संयोजनले महलाई अत्यन्तै पोषणयुक्त बनाउँछ। नियमित रूपमा महको सेवनले शरीरको सम्पूर्ण स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ, रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ, र दैनिक जीवनमा आवश्यक ऊर्जा प्रदान गर्छ।

नेपाल कृषक नेटवर्क

29/08/2024

कागतीले स्वास्थ्यमा पार्ने केही राम्रा असरहरू:

1. **पानी शुद्धीकरण**: कागतीको रसले पानीमा भएको जीवाणुहरूलाई नष्ट गर्छ र पानीलाई शुद्ध बनाउँछ।
2. **पाचन प्रणाली सुधार**: कागतीले पाचन प्रक्रिया सुधार गर्छ, अपच र ग्यास्ट्रिक समस्याहरू कम गर्छ।
3. **वजन घटाउन सहयोग**: कागती पानीले मेटाबोलिज्म बढाउँछ, जसले गर्दा तौल घटाउन मद्दत गर्छ।
4. **भिटामिन C को स्रोत**: कागती भिटामिन C को राम्रो स्रोत हो, जसले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउँछ।
5. **तौल नियन्त्रण**: कागतीमा फाइबर हुन्छ, जसले पाचनलाई राम्रो बनाउँछ र भोक कम गर्छ।
6. **छालाको स्वास्थ्य**: कागतीमा एन्टीअक्सिडेन्ट हुन्छ, जसले छालालाई चमकदार र स्वस्थ बनाउँछ।
7. **रक्तचाप नियन्त्रण**: कागतीले शरीरमा पोटासियमको मात्रा वृद्धि गर्न मद्दत गर्छ, जसले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न सहयोग पुर्‍याउँछ।
8. **हृदय स्वास्थ्य**: कागतीको नियमित सेवनले हृदय घातको सम्भावना कम गर्छ।
9. **क्यान्सर प्रतिरोधी**: कागतीमा हुने फ्लेभोनोइड्सले क्यान्सरको कोशिकाहरूलाई विकास गर्नबाट रोक्छ।
10. **रक्तशुद्धीकरण**: कागतीले रक्तलाई शुद्ध बनाउँछ र टक्सिन्सलाई शरीरबाट बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ।

28/08/2024

Shout out to my newest followers! Excited to have you onboard! Shout out to my newest followers! Excited to have you onboard! Ganesh Bist, Rumel Baghel

28/08/2024

3G कटिङ (एक परिचय)
__________________________
3G कटिङ (3 generation cutting) फलको उत्पादन बढाउनका लागि गरिने एक क्रिया हो। प्रायः लहरे बालीको बोटमा तेस्रो पुस्ताको हाँगा नआउन्जेल गरिने कटिङलाई 3G कटिङ भनिन्छ।

जरुरी किन ?
__________________________
काँक्रो-फर्सी समुहको बालीमा मुख्यत: दुई प्रकारको फुल फूल्ने गर्दछ; भाले फुल र पोथी फुल। हामीले उपभोग गर्ने फलचाँहि पोथी फुलबाट लाग्ने गर्छ भने भाले फुल परागसेचनका लागी धेरै आवश्यक हुन्छ। मूल हाँगालाई 1G(पहिलो पुस्ता), त्यसबाट आएका शाखालाई 2G (दोस्रो पुस्ता) र 2G बाट आएका नयाँ शाखा हाँगालाई 3G(तेस्रो पुस्ता) भनिन्छ। पहिलो र दोस्रो पुस्ताका हाँगामा पोथी फुलभन्दा भाले फुलको संख्या धेरै हुन्छ, त्यसैले थोरै फल लाग्छ। तेस्रो पुस्ताको हाँगामा भने पोथी फुलको संख्या धेरै हुने हुदाँ मनग्य र छिटो उत्पादन गर्न सकिन्छ।

विधि:
___________________________
- सुरुमा मुख्य हाँगा(1G) लाई 5-7 फिटसम्म हुर्कन दिने।
- 5-7 फिट अग्लो भएपछि बोटको टुप्पो(माथिल्लो भाग)लाई 2-4 ईन्च काटिदिने।
- केही दिनपछि पहिलो पुस्ता(1G)को शाखा हाँगा आउन थाल्छन्, जसलाई दोस्रो पुस्ता (2G) भनिन्छ।
- दोस्रो पुस्तामा 2/3 ओटा हाँगा राख्ने।
- मूल हाँगाबाट 6/7 मुनिको शाखा हाँगाहरु हटाइदिने।
- दोस्रो पुस्ताको हाँगाबाट 10/12 जति पात पलाएपछि टुप्पाहरु काटिदिने।
- केही दिनमा तेस्रो पुस्ता(3G)का हाँगाहरु आउन थाल्छन्। यही हाँगाबाट फलको उत्पादन गर्ने।
नोट: कटिङ गर्दा सरसफाईसँगै सावधानी पनि अपनाउने गर्नपर्छ। पानी परिरहेको समयमा कटिङ नगर्नु नै राम्रो हुन्छ।

जिज्ञासा र सुझावका लागीः [email protected] मा इमेल पठाउन सक्नुहुनेछ। धन्यवाद।

21/08/2024

गोदावरी नगरपालिका कृषि विशेष
गोदावरी नगरपालिका, कैलाली जिल्लामा कृषि क्षेत्रमा विभिन्न समस्या देखा परेका छन्। यहाँका कृषकहरूले खेती गर्ने क्रममा प्राविधिक, आर्थिक, जलवायुजन्य, तथा बजार सम्बन्धी चुनौतीहरूको सामना गर्नुपरेको छ। यि समस्याहरूलाई समाधान गर्न विभिन्न उपायहरू अपनाउन सकिन्छ, जसले यहाँको कृषिक्षेत्रलाई समृद्ध बनाउन मद्दत पुर्याउन सक्छ।
गोदावरी नगरपालिकामा कृषि क्षेत्रका प्रमुख समस्याहरू:
१. सिँचाइको अभाव
धेरैजसो कृषकहरूले सिँचाइको उचित व्यवस्थापन गर्न नसक्दा खेतीमा उत्पादन कम भएको छ। मौसमको भरमा निर्भरता र सिँचाइ सुविधा अभावले किसानहरूको जीवन कठिन बनाएको छ।
२. प्रविधिको कमी
यहाँ धेरै किसानले परम्परागत खेती प्रणाली अपनाइरहेका छन्। आधुनिक कृषि प्रविधिहरूको अभावमा उनीहरू दक्ष उत्पादन प्रणालीमा जान सकिरहेका छैनन्।
३. बजारमा पहुँचको समस्या
किसानहरूले उत्पादन त गर्छन् तर त्यसको उचित बजार पाउन समस्या हुन्छ। उचित बजार व्यवस्थापनको अभावमा उनीहरूले आफ्नो उत्पादनलाई सही मूल्यमा बेच्न सक्दैँनन्।
४. वातावरणीय असर
जलवायु परिवर्तनको असरले कृषिमा गम्भीर प्रभाव पारेको छ। अनियमित मौसमी चक्र, अनावृष्टि, असामयिक वर्षा, र बाढीको जोखिमले कृषि उत्पादन घटेको छ।
५. वित्तीय कठिनाइ
कृषकहरूको वित्तीय स्थिति कमजोर छ। उनीहरूलाई बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट सजिलै ऋण प्राप्त गर्न कठिनाइ हुन्छ, जसले गर्दा उनीहरू आधुनिक प्रविधि र उपकरणहरू प्रयोग गर्न सक्षम हुँदैनन्।
समस्याहरूको सम्भावित समाधान:
१. सिँचाइ व्यवस्थापनमा सुधार
जलस्रोतहरूको उचित व्यवस्थापन र सिँचाइ प्रणालीको विकास गरी किसानहरूको सिँचाइ सुविधा सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ। यसका लागि थोपा सिँचाइ, स्प्रिंकलर सिँचाइ जस्ता प्रविधिहरूलाई प्रोत्साहन गर्न सकिन्छ।
२. आधुनिक कृषि प्रविधिहरूको प्रबर्द्धन
स्थानीय तहले कृषि विशेषज्ञहरूद्वारा प्रशिक्षण कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरेर आधुनिक प्रविधिहरूको प्रयोगलाई बढावा दिन सक्छ। आधुनिक उपकरणहरू, जैविक मल, र गुणस्तरीय बीउहरूको प्रयोगले उत्पादनशीलतामा वृद्धि गर्न मद्दत पुर्याजउँछ।
३. कृषि सहकारीहरूको स्थापना
किसान सहकारीहरू स्थापना गरेर उनीहरूको उत्पादनलाई एकीकृत रूपमा बजारमा पुर्याुउन सहयोग गर्न सकिन्छ। सहकारीहरूले मूल्य निर्धारण र बजार व्यवस्थापनमा भूमिका खेल्न सक्छन्।
४. जलवायु परिवर्तन अनुकूल रणनीति
जलवायु परिवर्तनसँग जुध्नका लागि किसानहरूलाई अनुकूलन गर्ने उपायहरू सिकाउन आवश्यक छ। उदाहरणका लागि, बाढी प्रतिरोधी बीउको प्रयोग, जल संरक्षण प्रविधिहरू, र अनियमित वर्षासँग जुध्न सक्ने खेती प्रविधिहरूलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ।
५. कृषि ऋणमा सहजीकरण
किसानहरूलाई सहुलियत दरमा ऋण उपलब्ध गराउनु पर्छ। बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले सरल ऋण प्रक्रियाका साथमा किसानहरूको लागि विशेष योजना लागू गर्नुपर्छ।
निष्कर्ष:
गोदावरी नगरपालिका, कैलाली जिल्लामा कृषिमा भएका समस्याहरूको समाधान गर्न स्थानीय निकाय, कृषि विशेषज्ञ, तथा किसानहरूबीचको सहकार्य आवश्यक छ। कृषि क्षेत्रमा नवीन प्रविधि भित्र्याउनाले किसानहरूको जीवनस्तर सुधार गर्न सकिन्छ र यस क्षेत्रलाई आर्थिक रूपमा समृद्ध बनाउन सकिन्छ।

लेखकः रमेश बोहरा
AATC Nepal, कैलाली

19/08/2024

नेपाली किसानका लागि केही उपयोगी सुझावहरू:

1. **उपयुक्त जात छनोट**:
- मौसम र माटोको प्रकारअनुसार बालीको जात छान्नुहोस्। स्थानिय जलवायु र बजारको मागलाई ध्यानमा राख्नुहोस्।

2. **माटो सुधार**:
- माटोको pH स्तर जाँच गर्नुहोस् र आवश्यक पर्ने पोषक तत्वहरू थप्नुहोस्। कम्पोस्ट र हरीतखादको प्रयोग गर्नुहोस्।

3. **पानीको व्यवस्थापन**:
- नियमित रूपमा पानी हाल्नुहोस्। डथोपा सिँचाईजस्ता आधुनिक प्रणालीको प्रयोग गर्नुहोस्।

4. **सार-संभार र रोग नियन्त्रण**:
- झारपात, किरा र रोगको समयमै नियन्त्रण गर्नुहोस्। आवश्यक परे कीटनाशक र ब्याक्टेरियाको प्रयोग गर्नुहोस्।

5. **बिउको छनोट र तयारी**:
- उच्च गुणस्तरका र रोग प्रतिरोधात्मक बिउ प्रयोग गर्नुहोस्। बिउलाई उचित तरिकाले तयार गर्नुहोस्।

6. **सस्तो र टिकाउ प्रविधिहरू अपनाउनुहोस्**:
- प्राकृतिक र टिकाउ कृषि प्रविधिहरू जस्तैँ अर्गानिक खेती, छापो हाल्ने, बाली चक्र अपनाउनुहोस्।

7. **रणनीति**:
- बजारको माग र मूल्यहरूको अध्ययन गर्नुहोस्। कृषि उत्पादनलाई थप मूल्य दिने तरिकाहरू जस्तैँ, प्रोसेसिङ्ग र प्याकेजिङ्गमा ध्यान दिनुहोस्।

8. **आर्थिक व्यवस्थापन**:
- खर्च र आम्दानीको सही व्यवस्थापन गर्नुहोस्। अनावश्यक खर्च कटौती गर्दै लाभमा ध्यान दिनुहोस्।

9. **सामाजिक र सरकारी सहयोग**:
- कृषक संघ, सरकारी अनुदान र योजना उपयोग गर्नुहोस्। स्थानिय कृषक समुदायसँग सञ्जाल बनाउन झन महत्त्वपूर्ण छ।

10. **सीप विकास**:
- नयाँ प्रविधि र कृषि अभ्यासहरूमा प्रशिक्षण प्राप्त गर्नुहोस्।

यी सुझावहरूले नेपाली किसानलाई उत्पादनमा वृध्दि गर्न र आर्थिक अवस्थामा सुधार गर्न मदत गर्नेछन्। यदि प्राविधिक सहयोग आवश्यक परेमा Attariya Agricultural Training Center वा AATC Nepal अथवा नेपाल कृषक नेटवर्क मा म्यासेज गरी नि:शुल्क प्राप्त गर्नुहोस्। इमेलका लागी [email protected] उपलब्ध छ।