30/12/2023
O sylwestrowym strzelaniu i fajerwerkach piszą wszyscy, ale pisać trzeba. Jest to trudny czas dla naszych czworonogów i także dla nas, ich opiekunów. Strach jest specyficzną emocją, która służy reagowaniu na nagłe niebezpieczeństwa. Dlatego mózgowe mechanizmy zapamiętywania strachu są szybkie i trwałe. W świecie dzikiej przyrody ma to sens, jednak w środowisku, gdzie uwarunkowane sygnały uruchamiające emocję strachu i towarzyszący jej stres pojawiają się często, bywa koszmarem. Około 20% ludzi i podobny odsetek psów i kotów cierpi z powodu nadmiernego reagowania strachem.
Ochrona przed doświadczaniem strachu przez nasze psy i koty jest obowiązkiem każdego opiekuna. Szczególnie oczywiście w czasie sezonu fajerwerków. Głębokość i trwałość reakcji strachu jest uwarunkowana indywidualnie i zależy zarówno od genetyki (temperament) jak i dotychczasowych doświadczeń, w tym ważnych przeżyć we wczesnym okresie rozwoju.
Oto kilka istotnych kwestii, które my behawioryści przypominamy opiekunom psów i kotów w czasie świąteczno-noworocznych eksplozji.
📌1. Psy wyprowadzamy na spacer na dłuższej lince, dzięki której możemy zapobiec ucieczce pod wpływem nagłego i niespodziewanego strzału i błysku. Przed samym sylwestrem spacery ograniczmy do minimum, a ostatni spacer niech będzie jak najwcześniej.
📌2. Wychodzące koty warto zamknąć w domu, w znanej im przestrzeni z kuwetą, jedzeniem i wodą.
📌3. Maskujemy dźwięki i błyski zasłaniając okna i włączając spokojną, nie za głośną muzykę, radio lub telewizję.
📌4. Jeśli zwierzęta są z nami związane, koniecznie musimy im towarzyszyć w czasie sylwestra. My też kiedy się boimy chcemy mieć przy sobie bliskich nam ludzi i zwierzęta.
📌5. Jeżeli mieszkamy w miejscu, gdzie nasilenie huków i błysków jest duże (np. centrum miejscowości, gdzie odbywają się „sylwestry marzeń”), warto poszukać możliwości zabrania zwierzaków w spokojniejsze miejsce (rodzina, znajomi). Sporo opiekunów zwierząt organizuje imprezę w miejscach gdzie nie ma fajerwerków (można popytać w sieci).
📌6. Stwórzmy naszym zwierzakom w tym czasie strefę komfortu a nawet luksusu. Ciekawe i przytulne kryjówki dla kotów, gdzie mogą znaleźć smakołyki, nowe zabawki, pyszne jedzenie, towarzystwo na kanapie lub w kuchni, kiedy gotujemy coś pysznego. Jeśli się da, także ulubione zabawy oraz aktywności.
📌7. Kiedy widzimy, że już pierwsze, dalekie huki sprawiają, że nasz pies lub kot przeżywa niepokój i nie wraca szybko do równowagi (niepokój to stan ciągłego pobudzenia lękowego o niskim natężeniu towarzyszący dłużej i nie związany bezpośrednio z wywołującymi strach zdarzeniami) lub wiemy już, że nasz zwierzak ma skłonność do reagowania strachem w różnych sytuacjach, powinniśmy, oprócz powyższych działań, pomyśleć o redukowaniu niepokoju przez uruchomienie procesów fizjologicznych i neurofizjologicznych redukujących napięcie lękowe. Nie wchodząc w szczegóły, doskonale sprawdzają się takie sposoby jak masaż (trzeba umieć), kamizelka przeciwlękowa (np. ThunderShirt), suplementy diety i preparaty ziołowe łagodzące emocje i pobudzenie stresowe (na rynku jest coraz więcej takich produktów, np. Aptus, RELAX, Zylkene, Kalmve, itp.). Niestety to jak te sposoby działają na konkretne zwierzę trzeba wypróbować wcześniej pod okiem lekarza weterynarii i behawiorysty zwierząt.
📌8. Jeśli nasze zwierzaki przeżywają silny strach - drżą, chowają się, są pobudzone, ślinią się i pocą przez opuszki łap - lub sposoby wymienione w poprzednim punkcie nie są skuteczne, mamy obowiązek złagodzić ich cierpienie przez podanie leków. Strach, zwłaszcza trwający długo, jest tak samo dewastujący dla dobrostanu oraz życia zwierzęcia jak ból. Nie możemy zatem wahać się, by poprosić lekarza weterynarii o pomoc i zabezpieczenie zwierzęcia przed strachem. To także trzeba zrobić wcześniej, bowiem leki działające na emocje dobiera się indywidualnie. Są takie, które trzeba zacząć podawać nawet na kilka tygodni przed okresem noworocznych wybuchów.
📌9. Zawsze jeżeli spodziewamy się, że dla naszego psa lub kota czas fajerwerków będzie trudny, warto poprosić o konsultacje behawiorystę zwierząt, który po pierwsze oceni przyczyny nadmiernego reagowania strachem i ryzyko późniejszych problemów z lękliwością. Po drugie zaproponuje i wypróbuje dobrane indywidualnie sposoby zapobiegania i/lub łagodzenia strachu i stresu.
📌10. Gdzie tylko jest możliwość - w social mediach, rozmowach, ogłoszeniach (możemy wywiesić informacje w bloku) - apelujmy do uczuć ludzi, by zrezygnowali z tej, bądź co bądź, prymitywnej rozrywki, dla dobra zwierząt, ale także ludzi. Warto włączać się w akcje na rzecz zakazu noworocznych fajerwerków, na przykład domagając się tego od samorządów miast lub gmin, w których mieszkamy.
Rady i pozdrowienia❤️od Dyrektora COAPE - Andrzej Kinteh-Kłosiński.
