05/12/2023
Czy konie w zimie marzną?
Zastanawialiście się czasami, czy koniom w zimie jest zimno? Mieszkam z moimi sierściuchami na Podhalu, gdzie czasem prawie przez połowę roku jest zima. Temperatury spadały nam do minus 26 stopni w nocy. To nie jest region dla każdego 😅
Jak zapewne wiecie, temperatura ciała dorosłych koni waha się w okolicach 38 stopni Celsjusza (37,5 do 38,5).
Konie w naturze nigdy nie szukają schronienia w miejscach przypominających wybudowane przez człowieka stajnie. One służą dla wygody człowieka.
Dlaczego zatem dzikie, a także większość udomowionych zdrowych koni świetnie daje sobie radę w każdych warunkach pogodowych?
Aby zapobiegać utracie ciepła podczas zimnych miesięcy, natura wyposażyła konie w mechanizm termoregulacyjny*. Końska skóra i sierść stanowią znakomitą warstwę izolacyjną. Chronią konia przed zmianami temperatury.
Udomowiony koń genetycznie nie różni się od swoich dzikich przodków. Nie potrzebuje niczego innego niż warunków życia takich, jakie przewidziała dla niego natura.
Są to:
- możliwość ruchu
- dostęp do jedzenia 24 godziny na dobę
- życie w stadzie
- odpowiedni kształt kopyt
- oraz schronienie, z którego koń może korzystać wedle własnego uznania.
Jeśli weźmiemy pod uwagę naturalne potrzeby koni i nie stosujemy antropomorfizacji** (polegającej na zamykaniu koni w stajni, zmianie systemu żywienia, okrywaniu derkami, strzyżeniu, podkuwaniu itd.), konie udomowione są w stanie korzystać z mechanizmu termoregulacji, dokładnie tak samo jak konie dziko żyjące.
Stopień izolacji, jaki zapewnia organizmowi konia sierść, zależy od grubości włosa, wiatru, temperatury i wilgotności powietrza. Koń zmienia sierść dwa razy do roku na skutek działania fotoperiodyzmu***. Sensory w skórze konia reagują na zmianę długości dnia. Futro zimowe zmienia się na letnią sierść zaraz po przesileniu zimowym, kiedy to wydłuża się dzień.
Koń reguluje izolację termiczną sierści poprzez stroszenie włosa. Polega ono na podnoszeniu, obniżaniu lub przekręcaniu włosa w różnych kierunkach dzięki działaniu mięśni prostownika włosa.
Włosy na skórze konia pokryte są warstwą oleistej substancji, dzięki której skóra nie jest przemoczona podczas deszczu lub opadów śniegu. Sierść działa jak warstwa nieprzepuszczająca wody właśnie dzięki tej oleistej substancji woda spływa, nie wsiąkając we włosy. Im dłuższe futro, tym mniejsza szansa na przemoczenie skóry. Pod derką ten mechanizm jest zaburzany.
Poprzez czyszczenie sierści konia usuwamy tę substancję, tym samym niszcząc wodoszczelne właściwości okrywy włosowej. Strzyżenie koni również całkowicie zaburza mechanizm termoregulacji.
W zimie bardzo ważne jest dostarczanie koniom wystarczającej ilości siana, czasem nawet do 30% więcej. Dlaczego?
Tłuszcz zgromadzony w ciele jest skuteczną ochroną przed chłodem. Dlatego ważne jest, by konie przed i podczas zimy mogły zaopatrzyć się w odpowiednią warstwę tłuszczową. Pobierając większą ilość pokarmu, mogą lepiej ogrzać organizm.
Czasami możemy zaobserwować konie stojące na padoku bardzo blisko siebie. W
ten sposób ograniczają utratę ciepła.
Śnieg na końskim grzbiecie również pełni funkcję warstwy izolacyjnej zapobiegającej utracie ciepła.
W wietrzne, deszczowe dni widzimy często konie ustawione zadami w stronę wiatru, z nisko opuszczonymi głowami. W ten sposób chronią szyję, głowę, uszy i oczy.
W sytuacjach ekstremalnych koń jest w stanie rozgrzać ciało poprzez wprawianie mięśni w drżenie. Podczas drżenia produkowane jest ciepło.
Okrywanie zdrowego konia derką może zaburzyć mechanizm termoregulacji. Zwierzę będzie próbować ogrzać te części ciała, które nie są okryte, takie jak szyja, brzuch i nogi, w związku z czym może nastąpić przegrzanie tych części ciała, które znajdują się pod derką. Koń nie da rady ogrzać tylko wybranych części ciała. Ogrzewa lub schładza całe ciało. Pocenie się koni pod derkami jest problemem, z czego ludzie często nie zdają sobie sprawy.
Konie trzymane w stajniach lub chodzące w derkach nie mają odpowiedniej stymulacji, która pozwoliłaby na uruchomienie mechanizmu termoregulacji, jeśli zostaną gwałtownie wystawione na mróz.
Jest taki żart: Kiedy człowiek derkuje konia? Kiedy człowiekowi jest zimno…
***
*Termoregulacja – zdolność utrzymywania stałej temperatury ciała niezależnie od temperatury otoczenia w zakresie optymalnym dla organizmu.
** Antropomorfizacja – nadawanie cech ludzkich przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp.
*** Fotoperiodyzm – fizjologiczna reakcja organizmów na zmiany długości dnia i nocy.
***
Spodobało się? Udostępnij i szerzmy wiedzę 🙂