29/08/2024
ILE MOŻE WAŻYĆ JEŹDZIEC
Jazda w harmonii z koniem wymaga dopasowania obu partnerów – istotna jest m.in proporcja wagowa.
1) Istnieją wyrażone w % zalecenia, jakiej wagi jeździec z wyposażeniem nie powinien przekraczać: wynoszą one wg różnych źródeł od 10 % do 20 % (podręczniki kawaleryjskie z początku XX wieku). Potwierdzono, że waga 25-30% powoduje uszkodzenia grzbietu i ból. 10 % wagi konia to 60 kg dla 600 kg wierzchowca; 15 % to 90. Oczywiście koń nie maszyna i nie da się wg wzoru dokładnie ustalić jednej granicy.
2) mimo, że prywatnemu właścicielowi nikt nie zakaże sadzać 100 kg na kucyka, w praktyce stajnie rekreacyjne stosują limity wagi – do 85, do 100, do 105 kg. Ważący 120 kg siadają głównie na WŁASNE konie, bo nawet nastawiona na kasę stajnia nie chce ryzykować szybkiego i trwałego uszkodzenia grzbietów.
3) konie potrafią chować ból, 'idą do przodu' nawet pod siodłem pod którym jest jedna krwawa rana – np te wożące 'turystów' w Egipcie. Koń pod ciężkim jeźdźcem będzie szedł, biegł, i skakał – nie znaczy to, że czuje się OK. Przeciążenie zwierzęcia powoduje: przeciążenie grzbietu, uszkodzenie kręgosłupa, upośledzenie krążenia i odżywienia mięśni, odgniecenia, naciągnięcia ścięgien i więzadeł, przykurcze, stany zapalne i ich objaw – ból.
4) siodło jest ważne – ułatwia rozłożenie ciężaru; ale go nie niweluje! Kulbaki westernowe wbrew częstym opiniom nie na każdego konia pasują i same są ciężkie. Może być potrzebne siodło na miarę – siedzenie w za małym nie pomaga. Jeśli jeździec nie mieści się na szerokość – obciąża niewłaściwe partie grzbietu konia i utrudnia zachowanie równowagi.
5) waga to nie wszystko – często pada argument, że źle jeżdżący lekki jeździec jest gorszy, niż ciężki o lepszej technice. Cóż, oboje są uciążliwi dla konia! Ciężki o złej technice (a z wagą poziom umiejętności jeździeckich magicznie nie wzrasta) zaś szczególnie.
6) nie każdy jest otyły z własnej winy – ale też nikt nie musi jeździć konno. Jest waga, przy której można dobrać odpowiedniego konia i siodło – i taka, przy której wypada schudnąć lub zmienić hobby.
7) Jak najbardziej jeździec ważący 90 czy 100 kg może znaleźć konia dla siebie – pamiętając o kilku sprawach :) Sama wielkość konia nie powoduje, że jest super silny. Ważna jest budowa, umięśnienie, wytrenowanie: jeździec słusznej postury potrzebuje na to zwrócić szczególną uwagę. Odpowiednie konie można znaleźć wśród cięższych ciepłokrwistych (np ślązaki i krzyżówki) i pogrubionych. Nie każdy musi mieć araba ;)
8) częsty przykład 'rycerzy co ważyli 150 kg i tez jeździli' warto opatrzyć komentarzem o a) innym typie tych koni – ciężkie, zbliżone do dzisiejszych perszeronów; b) krótszym czasie ich życia (jeszcze niedawno nastoletni koń to był 'stary' a co dopiero w średniowieczu c) niskim poziomie sentymentu do zwierzęcia – nie wszystko z przeszłości warto powielać 'bo kiedyś tak robili'. Życie ludzkie było wtedy mało cenione a co dopiero końskie.
