05/04/2024
Czy zapisaliście się już do Koła Naukowego PERRO?
Lekcja nr 1.
Temat: Tłuszcz w diecie psa
Temat tłuszczu w diecie często wzbudza wiele kontrowersji. My dzisiaj jednak nie o kontrowersjach, a o faktach ☺
Swoje rozważania oprzyjmy na stwierdzeniu, że najważniejszą kwestią związaną z żywieniem czworonogów jest zaspokajanie ich potrzeb energetycznych.
Na pewno słyszeliście o przeliczaniu poszczególnych składników pokarmowych na suchą masę. Warto więc wyjaśnić, czym ona jest. A jest to po prostu pozostałość próbki karmy, którą uzyskuje się po jej wysuszeniu w temperaturze 105 stopni Celsjusza, dzięki czemu możliwe jest określenie zawartości wody w karmie.
Przeliczanie danego produktu na suchą masę służy więc do celów porównawczych wartości odżywczych karm o różnej zawartości wilgotności, pozwalając właścicielom zwierząt dokładniej kontrolować wartość odżywczą spożywanego pokarmu.
Karmy mokre mają zdecydowanie więcej wody niż suche, przez co weryfikowanie zawartości danego składnika odżywczego wyłącznie na podstawie informacji znajdującej się na etykietach może wprowadzić w błąd.
Nie zapominajmy jednak, że pies je gotowy produkt (razem z wodą), dlatego istotne jest, by przy analizie składu nie zapominać o zapotrzebowaniu kalorycznym psa, bo to ono ostatecznie determinuje ilość spożywanych składników pokarmowych. To energia jest kluczowa, by organizm zwierzęcia mógł prawidłowo funkcjonować.
Jeśli mowa o zapotrzebowaniu kalorycznym, warto ustalić pewną kwestię. Chodzi mianowicie o ilość energii, którą dostarczają poszczególne makroskładniki. Atwater opracował równoważniki energetyczne, które określają, że 1 g tłuszczu dostarcza 8,5 kcal, z kolei 1 g białka czy węglowodanów po 3,5 kcal. Oznacza to, że tłuszcz pokarmowy jest skoncentrowanym źródłem energii, dostarczającym prawie 2,5 razy więcej energii na gram niż białko czy węglowodany.
Ale oprócz dostarczania energii możemy wyszczególnić również inne ważne funkcje tłuszczu: wspiera układ nerwowy i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego.
Tłuszcz odgrywa również ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu struktur błon komórkowych, chroni bowiem narządy wewnętrzne przed uszkodzeniem. Ma także istotny wpływ na smakowitość pokarmu i wpływa korzystnie na teksturę. Dodatkowo uczestniczy w procesie przyswajania witamin A, D, E i K, wpływa na regulację termogenezy i cechuje go bardzo wysoka strawność, sięgająca nawet 90%.
Nie sposób też nie wspomnieć o skutkach, do których mogą doprowadzić niedobory tłuszczu w diecie psa. Brak tego makroskładnika w diecie psa to:
● dłuższe gojenie się ran,
● matowa sierść,
● zaburzenia krzepliwości,
● łuszcząca się skóra, wyłysienia
● zaburzenia w rozrodzie,
● dysfunkcje neurologicznych.
Przechodząc do rzeczy…
Jak określić dawkowanie tłuszczu w diecie psa? Dietetycy oraz naukowcy przeprowadzający swoje badania stosują następujące podejście. W pierwszym kroku ustalają zapotrzebowanie danego psa na kalorie a następnie dobierają odpowiednie proporcje białka, tłuszczu i węglowodanów, bazując na tym, ile kcal dostarcza poszczególny składnik diety (czyli ile energii pies pobiera z białka, ile z tłuszczu a ile z węglowodanów).
W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że dobieranie diety na podstawie zawartości poszczególnych składników pokarmowych w tzw. suchej masie jest bardzo dużym uproszczeniem.
Skoro o badaniach naukowych mowa…ile energii z tłuszczu powinien czerpać pies, pokrywając swoje zapotrzebowanie kaloryczne? Jakie są wytyczne?
W badaniach naukowych wyznaczono bezpieczną górną granice tłuszczu w diecie zdrowego psa i wynosi ona około 70% dziennego zapotrzebowania psa na energię (mówiąc prościej – pies w swojej diecie może czerpać nawet 70% energii z tłuszczu, tj. 82,5 g tłuszczu na 1000 kcal swojego zapotrzebowania energetycznego). (Downey i in., 1980; Adkins i Kronfeld, 1982). Po przekroczeniu tego poziomu wykazano ryzyko wystąpienia chorób trzustki.
Z kolei minimalna zawartość tłuszczu (g/1000 kcal) w diecie wskazana przez FEDIAF to 13,75 g dla psów dorosłych i 21,25 g dla szczeniąt. Innymi słowy, na każde 1000 kalorii dostarczanych psu, powinno przypadać co najmniej 13,75 lub 21,25 g tłuszczu. Maksymalne limity zostały wyznaczone wyłącznie dla kwasu linolowego w przypadku szczeniąt i wynoszą 16,25 g. Dla psów dorosłych nie określono górnej granicy.
Jak policzyć ilość energii pochodzącej z tłuszczu w posiłku psa?
Pokażemy to na przykładzie karmy PERRO Dorsz z marchewką:
● Zgodnie z tabelą analityczną w 100g produktu znajduje się 7,7% tłuszczu, czyli 7,7 g;
● 7,7 g tłuszczu to 65,45 kcal (7,7 pomnożone przez 8,5 kcal);
● Zgodnie z informacją na puszce w 100g karmy jest 121,1 kcal.
● Ile energii pochodzi w tej karmie z tłuszczu? 65,45 dzielimy przez 121,1 co daje nam wynik 54% - oznacza on, że pies, którego zapotrzebowanie kaloryczne wynosi 121,1 kcal, przyjmie w swojej porcji karmy Dorsz z marchewką 54% energii pochodzącej z tłuszczu.
Kiedy stosować dietę niskotłuszczową?
W sytuacji, gdy takie zalecenia da lekarz weterynarii. Najczęściej dzieje się tak, gdy pies cierpi na schorzenia trzustki.
Warto również zwrócić uwagę, że większość karm wysokomięsnych dostępnych na rynku jest bogata w tłuszcz, który pochodzi bezpośrednio z zastosowanego do produkcji surowca (tłuszcz międzymięśniowy i podskórny).
Karmy niskotłuszczowe często charakteryzować się będą wysokim udziałem węglowodanów lub rosołu/wody, a przypomnijmy, że węglowodany, w przeciwieństwie do białka i tłuszczu, nie są składnikiem niezbędnym w diecie psa.
