Bugünlerde ülkemizin bazı bölgelerinde hava oldukça sıcak. Sıcaklık nedeniyle vücuttan su kaybı daha fazla olmaktadır. Bu nedenle özellikle yavru ve genç hayvanların önünde temiz ve serin su sürekli bulundurulmalıdır. Yaz aylarında su kapları içine giren sinekler ölmekte ve suyu kirletmektedir. O nedenle kirli suların dökülüp belirli aralıkla sı kapları temizlendikten sonra kapşara taze ve serin su konmalıdır. Kirli ve sıcak suyu hayvanlar içmek istemezler.
İNEKLERDE ERKEN DOĞUM
Bu yazımın konusu ineklerin yavru atması (abortus) ya da ölü doğum (stillbirth) değildir. İneklerin gününden önce (günsüz) doğum yapması ve buzağıyı canlı olarak doğurması konusunu ele alacağız.
Bilindiği gibi ineklerin gebelik süresi ortalama olarak 40 haftadır. Yani 9 aydan 10 gün fazladır. Tabii doğum çeşitli sebeplerden daha önce veya daha sonra olabilir. Kabul edilebilir sınırlar içerisinde, örneğin; ortalamadan 1 hafta önce ve 1 hafta sonra doğumun olması anormal olarak değerlendirilmez.
Konumuz erken doğum olup 2 hafta veya daha önceki bir zamanda doğumun olması, ancak buzağının canlı doğmasıdır.
Sebeplerini sıralayalım;
Besleme ile ilgili sebepler, stres, hastalıklar ve genetik faktörler.
Besleme ile ilgili sebepler içerisinde ilk akla gelen; besinlerin dengesiz ve yetersiz olmasıdır. Her türlü eksiklik ineklerin erken doğum yapma riskini arttırır. Bu arada izminerallerin (mikrobesinler), özellikle iyot, selenyum, bakır ve çinko gibi izelementlerin eksiklikleri de akılda tutulmalıdır.
Nitrat fazlalığı da erken doğuma yol açabilir. Sularda ve yemlerde nitrat fazlalığı ineklerde kanın oksijen taşıma kapasitesini kısıtlar. Yavru yeterli oksijen alamaz. Erken doğum söz konusu olabilir.
Her türlü stres erken doğumla sonuçlanabilir. Barınaktaki stres oluşturan sebepler, sıcak stresi ve nakliye stresi erken doğuma yol açar.
Doğumu başlatan hormonlar arasında kortizol’ün rolünü bildiğimize göre stres hormonu (kortizol) salgılanmasına yol açan her durum erken doğumu tetikleyecektir.
Hastalıklar, özellikle Salmonella Dublin enfeksiyonları erken doğuma yol açar. Salmonella endotoxinleri (LPS) PGF2 alfa seviyesinin artmasına ve doğumun başlamasına yol açar.
Salmonellosisten dolayı abort (yavru atma) ve stillbirth (ölü doğum) söz konusudur. Ancak gebeliğin 9’uncu ayında Salmonellosisten dolayı erken doğum da o
Ülkemizde veteriner hekimlerin hayvan ve halk sağlığına yaptıkları katkılar ile insan ve hayvanların sağlığını, esenliğini korumada oynadıkları hayati rolün takdir edildiği günler görmek dileğiyle Dünya Veteriner Hekimler Gününü kutluyorum.
