19/09/2016
Düşmeyen süt dişlerinin mucizevi bir şekilde düşmesini beklemek doğru değildir. Yazıyı okuduktan sonra sayfamızı beğenmeyi ve paylaşmayı unutmayın lütfen.
Düşmeyen Süt Dişleri :
Düşmeyen süt dişleri (primer dişler) özellikle minyatür ırklarda çok sık karşımıza çıkmakta. Peki düşmeyen süt dişleri hakkındaki doğrular ve yanlışları (ÖZELLİKLE YANLIŞLARI) soru cevap şeklinde bir tekrarlayalım :
1. Süt dişlerinin kökleri var mıdır ?
Genel kanı süt dişlerinin köklerinin olmadığı, bu şekilde "düştükleri" düşünülür. Aslında durum tam tersidir. Süt dişlerinin yani primer dişlerin sekunder dişlere oranla daha uzun (kron kök oranları daha çok kökten yana payda verir) , narin ince ve kırılgandırlar. Bu kökler sekonder dişin cementumu geliştikçe ve kalıcı sekonder dişi yukarı ittikçe basınç altında kalır ve kökten krona doğru erimeye başlarlar. Rezorbe olan kök artık süt dişini tutamaz hale gelir ve diş düşer ! Düşmeyen süt dişlerinde genellikle (benim tecrübem %99) bu köklerin rezorbe olmaması nedeniyle karşımıza çıkmakta.
2. Düşmeyen süt dişi kendi haline bırakılmalı mı ?
Çoğunlukla karşılaştığım bir sıkıntı da bu. Hasta sahibine "bu dişin çekilmesi gerekli ve bu nedenlerle ..." diye açıklama yaptığımızda aldığım cevap : "ama veterinerimiz bırakalım nasılsa düşer dedi" en sevdiğim ... Peki az evvel açıkladığım rezorbsiyon mekanizması çalışmadıysa ve artık çalışmayacağı da aşikarsa o dişi yerinde bırakmanın mantığı nedir ? Cevabı siz verebilirsiniz.
3. Düşmeyen süt dişi kırılırsa birşey olur mu ?
Kırık süt dişleri henüz sekonder (kalıcı) diş gelişme dönemindeyken kırılır da kök bölgesine, yani sekonder dişin gelişmeye çalıştığı ortama ağızındaki ve çevresindeki bakterileri taşırsa ne olur ? Abseler, mine bozuklukları vb. pek çok ciddi sorunun yaşanması kaçınılmazdır. Demek ki : kırık süt dişi ne dönemde olursa olsun !!! çekilmelidir. ( Dişi çekmemek adına, kuafaj veya nam-ı diğer pulp capping yapılabilse de ben çok faydalı bulmuyorum şu noktada)
4. Düşmeyen süt dişleri neden daha çok pislik ve taş topluyor ?
Malum, hastalarımızın dişleri bizler gibi öğütücüden ziyade kesici parçalayıcı piramidik yapılarda ve pürüzsüz kenarlara sahip. Bu pürüzsüz kenarlar bozulduğu zaman plak retensiyonu (tutunabilirliği) artacağından yeni plak katmanlarının ve pisliklerin sıkışması mümkün olur. Özellikle kanin dişlerin süt dişleri ile birlikte bulunması durumunda iki diş arasında biriken kıl, yemek, taş vb. tüm pisliklerin her katmanla daha da derine itilmesine bağlı ciddi periodontal vakalarla karşılaşmak süpriz değil.
5. Düşmeyen süt dişleri kalıcı dişleri yamultur mu ?
Dişler yerleştikleri kemiklerin içerisinde dinamik lifler tarafından tutulmaktadır ve ortodontik bir düzende hepsinin birbiri ile yaptığı kesişim alanları bellidir. Bir dişe bir yönden bir kuvvetin sürekli olarak uygulanması bu dişin oynamasına neden olacaktır. Diş teli takanlarımız dişlere uygulanan kuvvet sonucu neler yapılabileceğini çok iyi bilir. Özellikle alt çenedeki düşmeyen köpek süt dişleri nedeniyle linguale (içe) yönelen kalıcı köpek dişlerinin damakta yaratacakları travma kaçınılmazdır.
6. Süt dişleri ne zaman çekilmelidir ?
Süt dişlerinin çekilmesi için birden fazla sebep mevcut :
a. Kalıcı (sekonder) ve süt (primer) dişin aynı anda ağız içinde görülmesi
b. Süt dişinin kırılması
c. Engelleyici ortodonti (çene uzaması sağlamak adına)
Görüldüğü gibi hastamızın ömrünün ilk 6 ayını geçirdiği ve bizi bu süreçte sıklıkla gördüğü dönemde dişleri nedeniyle yaşayabileceği ne kadar çok sorun var...
Lütfen kliniğinize aşılama döneminde gelen hastaların ağızlarını çok yakından kontrol edin ve süt dişlerinin kendiliğinden mucizevi bir şekilde düşmelerini beklemeyin.
Saygılarımla;
Efe ONUR, Veteriner Hekim
