22/11/2022
mô hình nuôi dúi của anh Phạm Văn Hùng
Những ngày cuối tháng 7, từ thành phố Bắc Giang, theo đường tỉnh lộ 293, chúng tôi tìm đến trang trại nuôi động vật rừng của gia đình anh Phạm Văn Hùng, trú tại thôn Nghĩa An, xã Nghĩa Phương, huyện Lục Nam. Đón chúng tôi, anh Hùng nhanh tay pha trà mời khách, rồi dẫn chúng tôi vào tham quan trang trại nuôi động vật rừng của gia đình.
Trang trại là một khu nhà được xây dựng kiên cố, khép kín, cao ráo, có mái che nắng mưa, tổng diện tích rộng hơn 1.000 m2. Được anh Hùng lắp vài chiếc quạt thông gió công nghiệp có công suất lớn, giúp làm mát, loại bỏ khí nóng bên trong, cung cấp khí tươi, oxy từ bên ngoài vào. Qua đó, trang trại luôn có nhiệt độ ổn định, tạo môi trường trong lành cho động vật rừng sinh sản, sinh trưởng.
Anh Hùng cho biết, trang trại hiện đang nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng trên 1.000 cá thể dúi má vàng và dúi mốc đại. Ngoài ra còn nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng hàng trăm cá thể hai loài cầy vòi mốc và don. Nuôi dúi không giống như nuôi gia súc hay gia cầm. Khi nuôi đòi hỏi quy trình chăm sóc phải nghiêm ngặt hơn như, thức ăn phải khô ráo, không ẩm ướt; không ôi, thiu. Bên cạnh đó, chuồng trại phải thông thoáng, mát, nhiệt độ chuồng vừa phải; cần thường xuyên vệ sinh ô chuồng sạch sẽ, phun khử trùng 1 tháng/lần thì đàn dúi sẽ không bị mắc bệnh ngoài ra, nhiễm khuẩn, viêm phổi hay bị bệnh tiêu chảy.
Chuồng nuôi dúi được thiết kế đơn giản, không tốn nhiều diện tích, với hàng trăm ô chuồng nhỏ, gia đình anh dùng gạch lát nền gắn lại với nhau, kích thước cao 60 x 60cm/ô xếp sát nhau. Trong mỗi ô chuồng là một cặp dúi giống, dúi thương phẩm hoặc vài cá thể dúi con mới được tách đàn.
Cũng theo anh Hùng, khi chọn dúi giống để nuôi sinh sản, đối với dúi cái, cần chọn những cá thể càng nhiều vú càng tốt (nhiều nhất là 8 vú); bởi, theo kinh nghiệm, những cá thể này mỗi lứa sẽ đẻ nhiều con, khi được chăm tốt, sẽ có nhiều sữa để cho con bú. Còn đối với dúi đực, cần chọn những cá thể đầu to, thân dài và có hạt cà to; một cá thể dúi đực có thể ghép với 4 - 5 cá thể dúi cái. Với những đặc điểm trên, khi được chọn để ghép, phối dúi mới sinh sản tốt và nhân đàn nhanh.
Dúi cái nuôi từ 7 - 8 tháng tuổi sẽ động dục. Thời gian sinh sản của dúi rất ngắn, kể từ khi giao phối đến khi sinh sản khoảng 45 ngày, một năm sinh sản 2 lứa, mỗi lứa đẻ từ 3 - 8 cá thể dúi con. Dúi con được khoảng 60 ngày thì tách mẹ. Sau khi tách mẹ khoảng 15 ngày, phải cho dúi con ăn bổ sung thêm ngô non; bởi, ngô non có nhiều chất dinh dưỡng. Thời gian tách đàn dúi con, ghép đôi bố mẹ phải phù hợp. Nếu dúi con tách mẹ sớm sẽ chậm phát triển, còn tách muộn sẽ làm gián đoạn vòng sinh sản của dúi mẹ.